ახალმა კვლევამ ჩვენა, რომ ნიუ-იორკი ნაწილობრივ იძირება მისი სანახაობრივი შენობების უმძიმესი წონის გამო(დაახლოებით, 800 ტრილიონი კგ) , რაც აძლიერებს წყალდიდობის საფრთხეს, რომელიც მეტროპოლიას ემუქრება ამაღლებული ზღვების გამო.
ეს არის ქალაქი, რომელიც, რა თქმა უნდა, იძირება, ყოველწლიურად საშუალოდ 1-2 მმ იკლებს, ნიუ-იორკის ზოგიერთ რაიონში ამ სიჩქარის გაორმაგებას ვარაუდობენ მკვლევარები.
ნიუ-იორკის ჩაძირვის მიზეზები
ამ პროცესს აძლიერებს ზღვის დონის აწევის ზემოქმედება, რომელიც აჩქარებს დაახლოებით ორჯერ, რადგან მსოფლიო მყინვარები დნება და ზღვის წყალი იმატებს გლობალური გათბობის გამო. 1950 წლიდან მოყოლებული წყალი, რომელიც ნიუ-იორკის გვერდითაა, გაიზარდა დაახლოებით 9 ინჩით, ანუ 22 სმ-ით, და ქარიშხლების შედეგად მნიშვნელოვანი წყალდიდობები შეიძლება ოთხჯერ უფრო ხშირი იყოს, ვიდრე ახლა, საუკუნის ბოლოსთვის ზღვის დონის აწევისა და ქარიშხლების კომბინაციის გამო.
”8,4 მილიონი ადამიანი ნიუ-იორკში დატბორვისგან განსხვავებული ხარისხის საფრთხის წინაშე დგას”, – წერენ მკვლევარები ახალ კვლევაში, რომელიც გამოქვეყნდა Earth’s Future ჟურნალში.
ავტორებმა დაამატეს, რომ ნიუ-იორკის წინაშე მდგარი რისკებს გაიზიარებს მსოფლიოს ბევრი სხვა სანაპირო ქალაქი, რადგან კლიმატური კრიზისი ღრმავდება. „ტექტონიკური და ანთროპოგენური დაღვრის, ზღვის დონის აწევისა და ქარიშხლის ინტენსივობის გაზრდის ერთობლიობა გულისხმობს აჩქარებულ პრობლემას სანაპირო და მდინარის ზონებში“, – წერენ ისინი.
ამ ტენდენციას აძლიერებს ნიუ-იორკში აშენებული ინფრასტრუქტურის დიდი ნაწილი. მკვლევარებმა გამოთვალეს, რომ ქალაქის სტრუქტურები, რომლებიც მოიცავს ცნობილ Empire State Building-სა და Chrysler Building-ს, საერთო ჯამში 1,68 ტონა ფუნტს იწონის, რაც უხეშად უდრის 140 მილიონი სპილოს წონას.
ეს უზარმაზარი წონა ძირს უთხრის ნიუ-იორკში ნაპოვნი სხვადასხვა მასალების ნაკრებს. მიუხედავად იმისა, რომ ბევრი უმსხვილესი ნაგებობა მყარ კლდეზეა განთავსებული, მაგალითად, თიხნარი, არსებობს სხვა ქვიშისა და თიხის ნაზავი, რომლებიც ზედ დააშენდა, რაც ემატება ჩაძირვის ეფექტს, რომელიც ბუნებრივად მაინც ხდებოდა აშშ-ს აღმოსავლეთ სანაპიროს დიდ ნაწილზე. მიწა რეაგირებს უზარმაზარი მყინვარების უკან დახევაზე ბოლო გამყინვარების პერიოდის დასრულების შემდეგ.
„ეს არ არის სასწრაფოდ პანიკაში ჩასავარდნი სიახლე, მაგრამ ეს მიმდინარე პროცესია, რომელიც ზრდის წყალდიდობის შედეგად დატბორვის რისკს“, – თქვა ტომ პარსონსმა, გეოფიზიკოსმა აშშ-ს გეოლოგიური კვლევისგან, რომელიც ხელმძღვანელობდა ამ ახალ კვლევას.
„რაც უფრო რბილია ნიადაგი, მით მეტია შეკუმშვა შენობებიდან. შეცდომა არ იყო ნიუ-იორკში ასეთი დიდი შენობების აშენება, მაგრამ ჩვენ უბრალოდ უნდა გვახსოვდეს, რომ ყოველ ჯერზე, როცა იქ რაღაცას აშენებ, ცოტა მეტად აწვები მიწას.”
2012 წელს ნიუ-იორკს ქარიშხალი სენდი დაატყდა თავს, რომელმაც მეტროს ნაწილები დატბორა და დიდი ზიანი მიაყენა შტატს, მათ შორის ელექტროენერგიის გათიშვა. შემდეგ, 2021 წელს, ქარიშხალმა იდამ დატბორა ქალაქის რაიონები, რამაც რამდენიმე ადამიანი იმსხვერპლა. მეცნიერები ამბობენ, რომ ორივე მოვლენა გაუარესდა გლობალური გათბობის შედეგების გამო.
პარსონებმა თქვეს, რომ ნიუ-იორკი და სხვა სანაპირო ქალაქები „ამისთვის უნდა მოემზადოთ, თუ თქვენ გექნებათ განმეორებითი ზემოქმედება ზღვის წყალთან, შეგიძლიათ დაარღვიოთ ფოლადი და მოახდინოთ შენობების დესტაბილიზაცია, რაც აშკარად არ გსურთ. წყალდიდობა კლავს ადამიანებს, რაც, ალბათ, ყველაზე დიდად შესაშფოთებელი ამბავია“.
წყარო : the guardian
