არქივი

საინტერესო ფაქტები კოსმოსის შესახებ

b8992dd2a88a

მიუხედავად ცივილიზაციის დონის განვითარებისა, კაცობრიობამ მაინც ცოტა თუ იცის გარე სამყაროს შესახებ. თუმცა ფაქტები, რომლებიც ჩვენ ვიცით საკმაოდ საოცარი და იდუმალია…

19% მზის ენერგიას შთანთქავს ატმოსფერო, 47% — ეცემა დედამიწაზე და 34% — ბრუნდება კოსმოსში.

5650fb0b9d4f

მზის სრული დაბნელების ხანგრძლივობა არ აღემატება 7,5 წუთს, ხოლო მთვარის სრული დაბნელება — 104 წუთს.

====

e6d70a17ce51

ჰიპარხეს (Ἵππαρχος, Hipparkhos) ძვ.ბერძენი ასტრომის მიერ, შექმნა პირველი ვარსკვლავური კატალოგი ჩვ.წელთაღრიცხვამდე 150 წელს.

====

04d068ed248a

მზის სისტემის მასის 99% კონცენტრირებულია მზეზე. ერთ წუთში მზე ქმნის უფრო დიდ ენერგიას, ვიდრე მთელი დედამიწა ხარჯავს წელიწადში. მზის სინათლის, რომელსაც ჩვენ ვხედავთ, ასაკი 30 ათასი წელია.

f38f6c77dae5

ენერგიას, რომელსაც ჩვენ მზისგან ვიღებთ, წარმოიშვა მის გულში 30 ათასი წლის წინ – ზუსტად ამდენი დროა აუცილებელი, რომ ფოტონებმა (სინათლის ნაწილაკებმა) ”გააღწიონ” მნათობის ცენტრიდან მის ზედაპირამდე. ამის შემდეგ ისინი დედამიწამდე აღწევენ მხოლოდ 8 წუთის შემდეგ. მზის გულის ტემპერატურა 13 მილიონ გრადუსზე მეტია და მთელმა გამომუშავებულმა ენერგიამ თავდაპირველად უნდა გაიაროს სინათლის სხვა გამოსხივების მრავალრიცხოვანი შროვანი ზედაპირი.

====

e5af1f7414e0

ვულკან Nix Olimpica სიმაღლე, რომელიც მდებარეობს მარსზე _ 20 კმ. მეტია. მარსის ატმოსფეროს 95% შედგება ნახშიროჟანგის გაზისაგან … მარსზე მთები კი აღწევს 20-25 კილომეტრს.

37f8869a0fef

მარსის ჩრ.პოლუსის ყინულის საფარველის მაქსიმალური სისქეა _ 2.5 კმ .

====

aeb705b4e0a7

Capella_ ყველაზე კაშკაშა ყვითელი , ორმაგი ვარსკვლავია თანავარსკვლავედიდან წარმოქმნილი 42.2 სინათლის წლის დაშორებით, ასევე მეექვსე ვარსკვლავი სიკაშკაშით ცაზე. მისი სახელწოდება ნიშნავს ”პატარა თხას”

დაახლოებით 40 ახალი ვარსკვლავი ჩნდება ჩვენს გალაქტიკაში ყოველ დღე. თუ ობობას ქსელს გავჭიმავთ ჩვენთან ყველაზე ახლომდებარე ვარსკვლავამდე თანავარსვლავედ კენტავრამდე , მაშინ მისი წონა იქნებოდა 500 ათასი ტონა.

9fdf97fb8a3a

ავტომობილს, რომელიც მოძრაობს საშუალო სიჩქარით 60 მილი საათში, დასჭირდებოდა დაახლოებით 48 მილიონი წელი, რათა მიეღწია უახლოეს ვარსკვლავამდე(მზის შემდეგ) კენტავრამდე.

====

98d26045ae1d

10 წუთში კოსმოსურ ხომალდს შეუძლია 1 მლნ.კვ/კმ დედამიწის ზედაპირის ფოტოგრაფირება, მაშინ როცა თვითმფინავიდან ასეთი ზედაპირის გადაღებას 4 წელი სჭირდება, ხოლო გეოგრაფებსა და გეოლოგებს ამისთვის ალბათ არანაკლებ 80 წელი დასჭირდებოდათ.

====

39ca721068a3

732e74f22e35

ერთადერთი ცოლ-ქმარი, რომელიც კოსმოსში გაფრინდა _ ამერიკელი ასტრონავტები ჯენ დევისი და მარკ ლია, რომლებიც შედიოდნენ ”ენდევერის” ეკიპაჟში (12-20 სექტემბერი, 1992 წ)

====

9c87e8a7076f

”სმიტის ღრუბლები” (დაბლა მარჯვნივ) განლაგებულია დაახლოებით 12 ათასი პარსეკით (ვარსკვლავური მანძილების საზომი ერთეული უდრის 3.26 სინათლის წელიწადს [30.84*10(12 ხარისხში) კმ-ს ანუ 30.840 მლრდ კმ-ს). ”ირმის ნახტომიდან”. ის მოძრაობს ჩვენს მხარეს დაახლოებით 300 კმ/წმ სიჩქარით. შეჯახება (ეს ადგილია მონიშნულია X-ით) გამოიწვევს ახალი ვარსკვლავეის დაბადებას. ყვითელი წერტილი აჩვენებს მზის ადგილმდებარეობას (ილუსტრაცია Bill Saxton/NRAO/AUI/NSF).

====

20ef91f4410d
უკანასკნელი 500 წელია დედამიწის მასა გაიზარდა მილიარდი ტონით კოსმოსური ნივთიერებების ხარჯზე. დედამიწის ცენტრის წნევა 3 მილიონჯერ მაღალია, ვიდრე დედამიწის ატმოსფეროსი. დედამიწა – ერთადერთი პლანეტაა, რომლის სახელწოდებაც არაა ღვთაების საპატივცემულოდ. ყოველი დღე-ღამე დედამიწაზე თანმიმდევრულად ეცემა 200 ათასი მეტეორიტი. იმისათვის რომ მზის სხივმა მიაღწიოს დედამიწამდე  საჭიროა 8.5 წუთი. თუ დედამიწა იბრუნებდა საწინაღმდეგო მხარეს თავისი ღერძის გარშემო , მაშინ წელიწადში იქნებოდა 2 დღე-ღამით ნაკლები.

====

d1f6c96e8473

ჩვენგან ახლომდებარე (მზის შემდეგ) ვარსკვლავთან (კენტავრი)დაშორება _ 4,24 სინათლის წელია.

====

ff05e70964f3

ყველაზე დიდი პლანეტა მზის სისტემაში არის იუპიტერი.

====

4a99d00bfcdb

მზის სისტემის ყველა პლანეტა თავისუფლად განთავსდებოდა პლანეტა იუპიტერის შიგნით

====

66acda3ccd64

041ca13ef5cd

ღია კოსმოსში პირველი გასვლის ხანგრძლივობამ (ალექსეი ლეონოვი) 12 წამი შეადგინა

====

973c4a6f684b

ორბიტული სადგური “Мир” ორბიტაზე გავიდა 1986 წლის 20 თებერვალს. ამ სადგურის მთელი არსებობის ისტორიაში , მასზე იმყოფებოდა 135 ადამიანი 11 ქვეყნიდან და 14 ტონაზე მეტი სხვადასხვა სამეცნიერო აპარატურა.
სადგური “Мир” საერთო მასა _ 36 ტონაზე მეტია.

====

a79187c5e863

ერთი ”წლის” ხანგრძლივობა პლუტონზე _ 247.7 დედამიწის წელია

====

d5bd3babcddc

ასტეროიდებს 4147, 4148, 4149 და 4150 ”The Beatles” საპატივცემულოდ დაარქვეს სახელები, შესაბამისად: ჯონ ლენონი, პოლ მაკარტნი, , ჯორჯ ჰარისონი და რინგო სტარი

====

57ecda749e36

მთვარის ყველაზე დიდ კრატერს, რომელიც დედამიწიდან ჩანს, ეწოდება ”სიკვდილის ველი”. მისი ფართობი დაახლოებით 26 000 კვადრატული მილია.

მთვარეზე ყველაზე მაღალი ტემპერატურაა _ 117 გრადუსი ცელსიუსი, ყველაზე დაბალი _ 164 გრადუსი ცელსიუსი. ყველაზე მაღალი მთა მთვარზე _ 11 599 მეტრისაა. მთვარის დიამეტრი _ 3476 კმ-ია. დედამიწა იწონის დახლოებით 600 ტრილიონ ტონას . მთვარე დედამიწაზე 80-ჯერ მსუბუქია

====

0ff814f7753d

f52466ea3226

მთვარის პირველი რუკა შეადგინა ტომას ჰერიოტმა 1609 წელს.

====

f85601bf74e4

ყველაზე ცხელი პლანეტაა _ ვენერაა. იგი ღერძის ირგვლივ საკმაოდ ხანგრძლივად ტრიალებს – დაახლოებით 243 დედამიწის დღე-ღამე, – მეტი , ვიდრე მზის გარშემო ( 224,7 დღე-ღამე), ამიტომაც ვენერაზე ”დღე-ღამე” წელიწადზე გრძელია.

====

332e51892e6c

პლანეტა ურანი აღმოაჩინა უ. ჰერშელმა 1781 წელს.იგი პირველი პლანეტაა, რომელიც აღმოაჩინეს ტელესკოპით .

====

1086cf4913b8

მზის ზედაპირის ფართობი, ზომით საფოსტო მარკისა ანათებს ისეთივე ენერგიით , როგორც 1 500 000 სანთელი.

ნეიტრონული ვარსკვლავები წარმოადგენენ ყველაზე ძლიერ მაგნიტებს მთელ სამყაროში. მაგნიტური ველი ნეიტრონული ვარსკვლავებისა მილიონჯერ მეტია, ვიდრე დედამიწის მაგნიტური ველია. თუ გავავსებთ ჩაის კოვზს ნივთიერებით, როლისგანაც შედგება ნეიტრონული ვარსკვლავები, მაშინ მისი წონა დახლოებით 110 მილიონი ტონა იქნება.

====

2c4e25daf468

თუ სატურნს ჩავუშვებთ წყალში, ის ზედაპირზე იცურავებს. საშუალო სიმკვრივე სატურნის ნივთირებისა დაახლოებით 2-ჯერ ნაკლებია წყლისაზე. თუ თქვენ მოიპოვებთ შესაბამის ჭიქას(დიამეტრით არანაკლებ 60 ათასი კმ-სა), შეგეძლებათ თავად დარწმუნდეთ ამაში  :)

====

a8233c4d1e0f

მზის ლაქები _ ამბობენ, რომ  ერთ-ერთი მიზეზია სტრადივარიუსის ( 1644 — 1737წწ ) ვიოლინოს განსაკუთრებული ხმოვანებისა. სწავლულებმა ჯერ კიდევ ვერ გაარკვიეს , მისი ვიოლინოების  ჟღერადობის უცნაურობანი, თუმცაღა მათ აღმოაჩინეს , რომ მერქანი, რომელსაც ის იყენებდა , ძალიან მნიშვნელოვანია ვიოლიონოს ხმოვანებისთვის. 1500-1800 წლებში დედამიწამ განიცადა პატარა გამყინვარების პერიოდი, რომელიც გამოწვეული იყო ვულკანების აქტიურობის მომატებით  და მზის აქტიურობის შემცირებით. ამის შედეგად , ხეები, რომელიც ამ პერიოდში გაიზარდა, გამოირჩეოდა დიდი სიმკვრივით (ნელი ზრდის გამო). სწორედ ასეთი მასალაა საუკეთესო ვიოლინოს დასამზადებლად.

მსგავსი ამბები

Back to top button