ვეგანური დიეტა ძალიან გაიზარდა პოპულარობით ბოლო ათწლეულის განმავლობაში, ამიტომ ის ნიშური კვებიდან გადადის ძირითად კვების დიეტაზე. ბოლო ხუთი წლის განმავლობაში ვეგანების რიცხვი ოთხჯერ გაიზარდა, ბრიტანეთში 600 000-ზე მეტი ადამიანი აცხადებს, რომ ვეგანია.
ამ სტატიაში ჩვენ ვაპირებთ ცოტა ღრმად ჩავუღრმავდეთ ამ დიეტას, მის გავლენას ჯანმრთელობაზე და ბოლოს, უნდა დაიცვათ თუ არა იგი.
იხილეთ:
რა არის ვეგანური დიეტა?
ვეგანური დიეტა არის დიეტა, რომელიც არ შეიცავს ცხოველურ პროდუქტებს რაიმე ფორმით – თუნდაც ეთიკურად გაზრდილსა და მოპოვებულს. ის განსხვავდება “მცენარეზე დაფუძნებული” დიეტისგან იმ გაგებით, რომ ის მთლიანად იშორებს ცხოველურ პროდუქტებს, მაშინ როდესაც მცენარეულ დიეტებში ნებადართულია ცხოველური პროდუქტები როგორიცაა კვერცხი, ყველი, რძე და ზოგიერთ შემთხვევაში ცხოველური ცხიმები. მრავალი თვალსაზრისით, ეს არის ეთიკური არჩევანი ისევე,მაგრამ ყველა ვეგანი არ მიჰყვება მიდგომას მორალური მიზეზების გამო.
არის თუ არა ვეგანური დიეტა ჯანსაღი?
ეს არის დიდი დებატებისა და ინტერესის საგანი კვების წრეებში, ძირითადად იმიტომ, რომ მტკიცებულებები არ არის დამაჯერებელი. მისი სიჯანსაღე დამოკიდებულია ბევრ ფაქტორზე – ადამიანზე, რომელიც მას ჭამს და მის ჯანმრთელობის მდგომარეობაზე. არსებობს როგორც დადებითი, ასევე უარყოფითი მხარეები ჯანმრთელობასთან დაკავშირებით.
ზოგადი კონსენსუსი არის ის, რომ ძირითადად მცენარეული დიეტის მიღება კარგია. თუმცა, ყველა ცხოველური პროდუქტის თავიდან აცილება ზოგადად არ არის რეკომენდირებული ჯანმრთელობისთვის, ხორცსა და თევზში ნაპოვნი ვიტამინების, მინერალებისა და ცილების ხარისხის დიდი მრავალფეროვნების გამო.
ბევრი ადამიანი ამბობს, რომ თავს ფანტასტიურად გრძნობს ვეგანურ დიეტაზე, მაგრამ ხშირ შემთხვევაში ეს გრძნობა შედარებით ხანმოკლე გამოცდილებაა. მიზეზი, რის გამოც ისინი თავს უკეთ გრძნობენ არის ის, რომ ისინი არ მიირთმევენ ბევრ უსარგებლო საკვებს და, სავარაუდოდ, გაცილებით მეტ ხილსა და ბოსტნეულს მიირთმევენ. მხოლოდ ეს ფაქტორი გაგრძნობინებთ თავს უკეთესად – თუ ბურგერებისა და ცხიმიანი ცომეულიდან ბოსტნეულის ჭამაზე და წყლის დალევაზე გადადიხართ, რა თქმა უნდა, თავს უკეთესად იგრძნობთ.
მიუხედავად ბოსტნეულის საკვები ნივთიერებების ნუტრიცირების დიდი დოზისა, ადამიანები, რომლებიც მიჰყვებიან მცენარეულ ან ვეგანურ დიეტას, უფრო მეტად განიცდიან კვების ნაკლებობას, რადგან ისინი გამორიცხავენ საკვების ჯგუფებს, რომლებიც შეიცავს მნიშვნელოვან ამინომჟავებსა და ასოცირებულ მინერალებს, როგორიცაა კოლაგენი. მათი დამატებით მიღებაც შესაძლებელია, მაგრამ ეს ბევრად უფრო რთულია ვეგანური დიეტის დროს.
ვეგანიზმი და ვარჯიში
ვეგანური დიეტის დაბალკალორიული ელემენტის მიუხედავად, კვლევებმა აჩვენა, რომ ვეგანებისთვის ადვილია ადეკვატური კალორიების მიღება წონის კლებისას. თუმცა, ვინაიდან მათ კვებაში ცილის რაოდენობა მნიშვნელოვნად დაბალია, ეს მოქმედებს კუნთის ზრდის პროცედურაზე ვარჯიშის დროს. თუმცა, კვლევები აჩვენებს, რომ ვეგანიზმის მიმდევარ ადამიანებს ფიზიკური გამძლეობა ბევრად მეტი ჰქონდათ.
ვეგანური დიეტის ეფექტი სხვადასხვა ასაკობრივ კატეგორიაზე სხვადასხვა გზით მოქმედებს. არსებობს მტკიცებულება იმისა, რომ ხანდაზმულ მოსახლეობაში ვეგანური დიეტა ნაკლებად ეფექტურია, როდესაც საქმე ეხება კუნთების მასის შენარჩუნებასა და მშენებლობას. ეს განსაკუთრებით საყურადღებოა, რადგან ასაკთან ერთად კუნთების მასის შენარჩუნება არის სიცოცხლის ხანგრძლივობის მთავარი ფაქტორი, ამიტომ ხანდაზმულ მოსახლეობაში ვეგანური დიეტა საკმაოდ ცუდი იდეაა.
რაც შეეხება სპორტულ მხარეს, ვეგანური დოკუმენტური ფილმი “What the Health” მწვავედ გააკრიტიკეს საზოგადოების შეცდომაში შეყვანის გამო, ფილმში აცხადებდნენ, რომ ზოგიერთი სპორტსმენი ვეგანი იყო მათი სპორტული წარმატების ზენიტში, რაც მალევე უარყვეს. მაგალითებია არნოლდ შვარცენეგერი, ნოვაკ ჯოკოვიჩი და ლუის ჰემილტონი. რეალობა ისაა, რომ სპორტის უმაღლეს კატეგორიაში ვეგანები ძალიან ცოტანი არიან.
მთავარია რამოდენიმე მაგალითს არ დავჯერეთ, ეს იგივეა რომ ნახო ადამიანი, რომელიც ეწეოდა და 100 წლამდე იცოცხლა და შენც მოწევა დაიწყო.
საბოლოოდ, უნდა გახდე ვეგანი?
პირველი შეკითხვა, რომელიც აქ უნდა დაუსვათ საკუთარ თავს, არის ის, თუ რა იქნება ვეგანად გახდომის მიზეზები?
თუ ეს იმიტომ ხდება, რომ ფიქრობთ, რომ უფრო ჯანმრთელი იქნებით, ეს ასე არ არის. თქვენ უფრო მეტად გექნებათ საკვები ნივთიერებების დეფიციტი, თუ დაიცავთ ვეგანურ დიეტას, ვიდრე ჩვეულებრივ დიეტას. რაც შეეხება ხილსა და ბოსტნეულს ყოველთვის შეგიძლიათ ჭამოთ ისინი ხორცთან და თევზთან ერთად.
თუ თქვენი მიზეზი არის ის, რომ არ გსურთ ცხოველური პროდუქტების ჭამა, ეს სხვა ამბავია. ამ შემთხვევაში შეგიძლიათ დაიცვათ ვეგანური დიეტა. უბრალოდ გაითვალისწინეთ, რომ თქვენს დაკარგავთ ზოგიერთ სასიცოცხლო მინერალს და ამინომჟავებს. უფრო მეტი ფულიც დაგიჯდებათ, ვიდრე ჩვეულებრივი დაბალანსებული კვება.
ზოგადად რომ ვთქვათ, ვეგანიზმი ბევრისთვის არ არის კარგი იდეა, ვინაიდან ზოგის ორგანიზმისთვის მიუღებელია კონკრეტული ამინომჟავებისა და ვიტამინების ნაკლებობა. თუმცა, ბევრი არაფერი გვაქვს საწინააღმდეგოც. თუ თქვენ ფიქრობთ, რომ თქვენი მოწოდება ცხოველური პროდქტების განურჩევლად მიუღებლობაა, გისურვებთ წარმატებებს ამ საინტერესო თავგადასავლში.
წყარო: national institutes of health
