ოლიმპია
საუკუნეების განმავლობაში მორწმუნეებს ოლიმპიაში მდგარი ზევსის ქანდაკებისთვის ძღვენი მიჰქონდათ, ძვ. წ. მე-5 საუკუნისთვის ოლიმპია საბერძნეთის ერთ-ერთი ყველაზე წმინდა ადგილად ითვლეობდა . აქ ოთხ წელიწადში ერთხელ ტარდებოდა რელიგიური დღესასწაულები , რომელთა ნაწილიც ოლიმპიური თამაშები იყო . თამაშებში სპორტის მრავალი სახეობა შედიოდა , მათ შორის სირბილი , ხტომა , ბადროსა და შუბის ტყორცნა, ჭიდაობა , კრივი და ეტლებით რბოლა, ოლიმპიური თამაშები იმდენად მნიშვნელოვანი იყო, რომ იმ დროს ადგილობრივი ომებიც კი წყდებოდა და მეტოქე ქალაქები ერთმანეთს სპორტულ მოედნებზე ეჯიბრებოდნენ, თამაშებში მონაწილეობის მიღება მხოლოდ თავისუფალ ბერძნებს შეეძლოდ , სპორტმენები თამაშებისთვის ბავშვობიდანვე ემზადებოდნენ, გამარჯვებულ ათლეტებს უფლება ჰქონდათ ღმერთებისთვის ქანდაკება მიეძღვნად, უკანასკნელი ოლიმპიური თამაშების შემდეგ 3000 ასეთი ქანდაკება იდგა წმინდა ადგილზე , რომელსაც ალტიის უწოდებდნენ, სწორედ იქ სადაც ზევსის და მისი ცოლის , ჰერას ტაძრებიც მდებარეობდა . უკანასკნელი ოლიმპიური თამაშები ახ.წ. 393 წელს ჩატარდა და მხოლოდ 1500 წლის შემდეგ განახლდა თანამედროვე ოლიმპიური თამაშების სახით.
ოლიმპია დღეს: მიწისვრებმა, მტრის შემოსევებმა და დროის მსვლელობამ ერთ დროს დიდებული ქალაქი ოლიმპია ნანგრევებად აქცია, რომლებიც ბოლოს მდინარის მოტანილი შლამის 5 მეტრიანმა ფენამ დაფარა, მიუხედავად ამისა, თანამედროვე არქეოლოგიური გათხრები და უძველესი მწერლების მონათხრობები მეცნიერებს დიდძან ინფორმაციას აძლევს ქალაქ ოლიმპიასა და ოლიმიური თამაშების შესახებ.
ოლიმპიის გეგმა: არქეოლოგებმა ოლიმპიის მრავალი შენობა გათხარეს და შეისწავლეს. ოლიმპიური თამაშების მონაწილე თითოეული ქალაქი საკუთარ ბრწინვალე საგანძურს ან სალოცავს აგებდა , რომელთა ნანრევებიც ალტისის ჩრდილოეთით მდებარე კრონოსის მთის ფერდობზე აღმოაჩინეს. არქეოლოგებმა სასტარტო ხაზების ნაკვალევიც აღმოაჩინეს. ეტლებით რბოლა ოლიმპიურ თამაშებში მოგვიანებით ჩართეს ამიტომ ოლიმპიაში აღმოჩენილი სპორტული ნაგებობებიდან იპოდრომი ყველაზე ახალი იყო.
სპორტი: ბადროს ტყორცნა სირბილთან , ხტომასთან, სიბის ტყორცნასა და ჭიდაობასთან ერთად ქმნიდა პენტატლონს , სპორტის სახეობას , რომელსაც უძველესი ათლედი უნდა გემოევლინა, ეს სახეობა ოლიმპიურ თამაშებში ძვ.წ. 708 წელს ჩართეს ათლეტები ერთმანეთს დედიშობილა ეჯიბრებოდნენ.