ჰელოუვინი არის ფესტივალი, რომელიც აღინიშნება მთელ მსოფლიოში, მან გადალახა თავისი ფესვები ძველ ტრადიციებში და იქცა კულტურულ ფენომენად. მაგრამ კონკრეტულად რა არის ჰელოუინი და რატომ ელიან მთელ მსოფლიოში მის მოსვლას ყოველწლიურად? მოდით, დავიწყოთ მოგზაურობა ჰელოუინის არსის გასარკვევად, მისი წარმოშობის, მნიშვნელობისა და ჩვეულებების ცოცხალი გობელენის შესასწავლად, რაც მას უნიკალურ და სანუკვარ დღესასწაულად აქცევს.
ისტორიული ფესვები:
ძველ კელტურ ტრადიციებში, სამჰაინის ფესტივალი აღნიშნავდა მოსავლის სეზონის დასასრულს და ზამთრის დაწყებას. კელტებს (ნათესავები ენით და მატერიალური კულტურით ინდოევროპული წარმოშობის ტომები, ანტიკურ დროს ერების მიჯნაზე ეკავათ საკმაოდ ვრცელი ტერიტორია დასავლეთ და ცენტრალურ ევროპაში. ) სჯეროდათ, რომ 31 ოქტომბრის ღამეს ცოცხლებისა და მკვდრების სამყაროს შორის ფარდა ყველაზე თხელი იყო. ამ რწმენამ განაპირობა კოცონის დანთების და კოსტიუმების ტარების ჩვეულებები. კოცონს ანთებდნენ ბოროტი სულების მოსაშორებლად და მომავალი ზამთრის განმავლობაში სითბოს უზრუნველსაყოფად. ადამიანებს ასევე ეცვათ კოსტიუმები, რომლებიც ხშირად ცხოველის ტყავისგან იყო დამზადებული, რათა შენიღბული ყოფილიყვნენ და არ ეცნოთ სულებს, ასე ვთქვათ, თავიანთი თავისგან არ გაერჩიათ. როგორც კი ქრისტიანობა გავრცელდა, სამჰაინის კელტური ფესტივალი დამოუკიდებლად გაქრა.
ყველა წმინდანის საღამო:
სახელწოდება “ჰელოუინი” მომდინარეობს “ყველა წმინდანის საღამოდან”, (ინგლ. Halloween, თავდ. All Hallows’ even – ყველა წმინდანის საღამო). თუმცა, უნდა ვაღიაროთ, რომ დღესდღეობით, დღესასწაული არარელიგიურ სახეს ატარებს და ასე ვთქვათ განიდევნება ქრისტიანობიდან. აკრძალულია აღინიშნებოდეს ეს დღე, როგორც დღესასწაული ბოროტებისა ან სიბნელისა, თუმცა, თქვენი საყვარელი პერსონაჟის ფორმაში გამოწყობა და ბავშვებისთვის ტკბილეულის დარიგება არ არის ცოდვად მიჩნეული.
თანამედროვე დღესასწაულები:
დღეს ჰელოუინი აღინიშნება მთელი რიგი ჩვეულებებითა და აქტივობებით. ერთ-ერთი ყველაზე გამორჩეული მახასიათებელია კოსტუმებში ჩაცმის ტრადიცია, დაწყებული საშინელი მოჩვენებებიდან და ჯადოქრებიდან დამთავრებული ფილმებიდან და წიგნების საყვარელ პერსონაჟებამდე, ამ ბოლო დროს მიმებიც კი გახდნენ ჰელოუვინის სახეები. ტრიუკი, სადაც ბავშვები სახლიდან სახლში ტკბილეულს აგროვებენ, კიდევ ერთი სანუკვარი ტრადიციაა, რომელიც ხელს უწყობს საზოგადოებისა და მეგობრობის კეთილ დამოკიდებულებას.
სახლები და დეკორაციები:
დახვეწილი დეკორაციები განუყოფელია ჰელოუინის გამოცდილებისთვის. ადამიანები თავიანთ სახლებს “საშინელ” საცხოვრებლებად აქცევენ, რომლებიც სავსეა ობობის ქსელებით, ჩონჩხებითა და გოგრებით, რაც ხელს უწყობს საშინელი ატმოსფეროს შექმნას. თუმცა ეს მხოლოდ დღესასწაულის ნაწილია. ამერიკაში მეზობლები ერთმანეთს ეჯიბრებიან კიდეც, ვის უკეთესი სადღესასწაულო დეკორაციები ექნება.
კულინარიული სიამოვნება:
ჰელოუვინი ლაღი კულინარიული შემოქმედების სიმრავლით ხასიათდება, რომელიც ასახავს სეზონის არსს.
ყველაფერი გოგრით: ჰელოუინის სამზარეულოზე ლაპარაკი გოგრის ხსენების გარეშე არ შეიძლება. გოგრის ღვეზელებიდან და შემწვარი გოგრის თესლიდან დაწყებული გოგრის კრემისებური სუპებით დამთავრებული, ეს მრავალმხრივი ინგრედიენტი ცენტრალურ ადგილს იკავებს. გოგრის სანელებლების ლატეები, მაფინები და ბლინები ასევე პოპულარულ იერს იძენს, რომლებიც ყოველ ლუკმას ასხამენ შემოდგომის სითბოს და არომატს. ამერიკულმა კომპანია “Starbucks”-მა გასული 2 დეკადის განმავლობაში 600 მილიონი გოგრის ლატე გაყიდა, რომელიც შემოდგომის მარკად კი იქცა, განსაკუთრებით შეერთებულ შტატებში.
ნამცხვრები და კექსი: მცხობელები ავლენენ თავიანთ კრეატიულობას საშიში ფორმის ნამცხვრებითა და კექსით. მოჩვენებები, ღამურები, ჯადოქრების ქუდები და შავი კატები ცოცხლდებიან უგემრიელესი კერძების სახით. ეს რთულად მორთული ტკბილეული არა მხოლოდ ფანტასტიურად გამოიყურება, არამედ ზეციური გემოც აქვს, რაც მათ ჰიტად აქცევს ჰელოუინის წვეულებებზე.
ტკბილი სიმინდა და კარამელის ვაშლებიტკბილი სიმინდი თავისი ცოცხალი ფერებით, არის ჰელოუინის საკულტო ტკბილეული, რომელიც ხშირად პოულობს გზას სხვადასხვა დესერტებში. კარამელის ვაშლები, წებოვან კარამელში ჩაძირული და ზოგჯერ თხილით ან შოკოლადით დაფარული, სიტკბოსა და ხრაშუნის შესანიშნავ ნაზავს გვთავაზობს, ყოველ ლუკმაში შემოდგომის არსს იპყრობს.
ჰელოუვინის გლობალური ვარიაციები:
მისი აღნიშვნა მნიშვნელოვნად განსხვავდება კულტურებში, რაც დღესასწაულებს უნიკალურ არომატს მატებს:
მექსიკა – Día de los Muertos: მექსიკაში, მიცვალებულთა დღე, ან Día de los Muertos, აღინიშნება 31 ოქტომბრიდან 2 ნოემბრამდე. ეს არის დრო, როდესაც ოჯახები შეიკრიბებიან და იხსენებენ გარდაცვლილი ახლობლებს. მარგოლდებით, სანთლებით და მიცვალებულთა საყვარელი კერძებით მორთული სუფრები და სპეციალურად გამოყოფილი ადგილები იქმნება იმისთვის, რომ პატივი მიაგონ მათ სულებს ცოცხალთა სამყაროში.
ირლანდია – სამჰაინი: ირლანდიაში, სადაც ჰელოუინი სათავეს იღებს, სამჰეინი კვლავ აღინიშნება, როგორც მნიშვნელოვანი კულტურული მოვლენა. ენთება კოცონი და ამზადებენ ტრადიციულ ირლანდიურ კერძებს. ირლანდიელები ასევე თამაშობენ ტრადიციულ თამაშებს და ატარებენ რიტუალებს, რომლებიც მოგვაგონებს ძველ წეს-ჩვეულებებს.
იაპონია – ობონის ფესტივალი: იაპონიაში ობონის ფესტივალი, ჰელოუინის მსგავსად, არის დრო, რომ პატივი მიაგოთ გარდაცვლილ სულებს. ოჯახები ასუფთავებენ და ამშვენებს საფლავებს, ანთებენ ფარნებს და აწყობენ საკვებს. კოცონებს აანთებენ, რათა სულები დაბრუნდნენ შემდგომ ცხოვრებაში.
ჩინეთი – Hungry Ghost Festival: Hungry Ghost Festival არის ტრადიციული ჩინური ფესტივალი, რომელიც აღინიშნება აღმოსავლეთ აზიის რამდენიმე ქვეყანაში. ითვლება, რომ გარდაცვლილის სულები ამ დროს დედამიწაზე ტრიალებენ. ამ სულების დასამშვიდებლად და პატივისცემის მიზნით ოჯახები სთავაზობენ საკვებს და წვავენ სიმბოლურ ნივთებს.
გაერთიანებული სამეფო – გაი ფოქსის ღამე: დიდ ბრიტანეთში, 5 ნოემბერს, გაი ფოქსის ღამეს აღნიშნავენ კოცონებითა და ფეიერვერკით. მიუხედავად იმისა, რომ პირდაპირ არ არის დაკავშირებული ჰელოუინთან, ის იზიარებს საერთო შეკრებებისა და სადღესასწაულო აქტივობების სულს.
ეს ვარიაციები ასახავს მრავალფეროვან გზებს, რომლითაც კულტურები მთელს მსოფლიოში ითვისებენ სიკვდილის, ხსოვნისა და ზებუნებრივის თემებს, რაც ჰელოუინს ჭეშმარიტად გლობალურ დღესასწაულად აქცევს მდიდარი და მრავალფეროვანი ტრადიციებით.
ჰელოუინი, თავისი მდიდარი ისტორიითა და მრავალფეროვანი ადათ-წესებით, განასახიერებს უცნობის გარკვევისა და სიცოცხლისა და სიკვდილის ციკლის აღნიშვნის არსს. კოსტიუმებისა და ტკბილეულის გარდა, ის კულტურული ქვაკუთხედის შეხსენებაა, რომელიც აერთიანებს ადამიანებს მთელ მსოფლიოში. ასე რომ, შეიძლება არც ისე ცუდი დღესასწაული იყოს, როგორც ბევრი ფიქრობს.
იხილეთ კიდევ ერთხელ:
