როდესაც ამბობენ ”მუმიას” , ჩვენ წარმოვიდგენთ ეგვიპტეს,პირამიდებს,ტუტანხამონს.სინამდვილეში პირველი მუმიები გაკეთებული იქნა ჩინჩეროს დასახლების მიერ, ისინი ცხოვრობდნენ სანაპიროზე, ჩილესა და პერუს შორის.ორი ათასი წლით ადრე პირველი ეგვიპტელების გამოჩენამდე ისინი ცდილობდნენ გაეცოცხლებინათ საკუთარი მიცვალებულები და არა მარტო მართველები, არამედ ჩვეულებრივი ადამიანებიც
მეცნიერებმა მათ სამარხებში აღმოაჩინეს ძვირფასი თუ უბრალო მასალისაგან დამზადებული ხელნაკეთობები,რომლებიც სამარხებში თანაბრად იყო გადანაწილებული,რაც იმას ნიშნავს რომ ჩინჩეროს დასახლებაში ყველა იყო თანასწორი და არ გამოარჩევდნენ არავის,ისე როგორც ეს ეგვიპტის შემთხვევაში ხდებოდა.ისინი ხომ ”უკვდავის” სტატუსს მხოლოდ ფარაონებს აძლევდნენ
ჩენჩიროს ხალხი იყვნენ მონადირეები და შემგროვებლები,რომლებიც ატაკამის უდაბნოში ცხოვრობდნენ(თანამედროვე ჩილეს და პერუს ტერიტორია)გაერთიანებებში არ იყო 100 ადამიანზე მეტი.7 ათასი წლის წინ ჩენჩიროს ხალხი იყო პირველი ვინც მუმიფიცირება გამოიგონა
რამ მიიყვანა ადამიანები იმ ზომამდე რომ მათ მუმიფიცირება გაეკეთებინათ მკვდარი სხეულისათვის? რატომ დაიწყო ადამიანმა გაყოფა იმ ორ სამყაროს შორის სადაც მიცვალებულები და ცოცხლები არიან? კითხვებზე პასუხის გაცემაში დაგვეხმარა უახლოესი მთა სახამა(რომელიც ატაკამის უდაბნოსთან ახლოს იყო)
მეცნიერებმა აიღეს ყინულის ანათალი ზამთრის ქუდიდან და ჩაატარეს მისი იზოტოპური შემადგენლობის გამოკვლევა.პასუხებზე დაყრდნობით შეიძლება ითქვას , რომ 7 ათასი წლის წინ ,ატაკამის უდაბნოში დადგა განსაკუთრებით ”სველი” პერიოდი რომელიც დაახლოებით 3 ათასი წელი გრძელდებოდა,სწორედ ამ პერიოდში იმატა ჩინჩოროს დასახლების რიცხვმა
მაგრამ ატაკამის უდაბნო დარჩა საკმარისად მშრალი იმისათვის ,რომ გახრწნილი გვამები ბოლომდე არ განადგურებულიყო.მეცნიერების გათვლით,მოსახლეობის რაოდენობის ზრდამ გამოიწვია ის რომ,ატაკამის უდაბნო გახდა ადგილი სადაც ძალიან ბევრი მუმია იყო
ჩინჩოროები მიცვალებულს ხდიდნენ ყველაფერს რაც კი ნაჭრის იყო და ცვლიდნენ მას თიხით, სახეზე უკეთებდნენ მასკას(ხშირად გაღებული პირით) თავზე ახურავდნენ პარიკს,ხოლო კანს ხშირ შემთხვევაში ღებავდნენ წითლად.მუმიფიცირების ეს ხერხი განსხვავდება ეგვიპტურისაგან,მაგრამ დანამდვილებით შეიძლება ითქვას,რომ ეგვიპტელები მიყვებოდნენ იმავე გზას
ეგვიპტეშიც არის უდაბნო და მშრალი კლიმატი, უსათუოა რომ ეგვიპტელებიც აწყდებოდნენ იმ პრობლემებს და ისინიც ხედავდნენ ისეთივე განსხვავებას სიცოცხლის და სიკვდილის სამყაროს შორის როგორც ჩინჩეროები
ფაქტი ფაქტად რჩება ! პირველი მუმია შექმნილი იქნა არა ეგვიპტეში , არამედ ჩილესა და პერუს შორის, ატაკამის უდაბნოში, ჩინჩეროების დასახლებაში :)
