Grand Theft Auto (ქართ. მანქანების დიდებული ქურდობა) ან უბრალოდ GTA, არის ვიდეო თამაშების სერია. იდეა დევიდ ჯონსს ეკუთვნის და პროექტიც მისივე განხორციელებულია. სერიის გამოცემას სათავეში ჩაუდგნენ დენი და სემ ჰაუსერები. სერია შექმნილია შოტლანდიური კომპანია Rockstar North-ის მიერ და გამოცემულია Rockstar Games-ის მიერ. თამაში მოქმედებითი, სათავგადასავლო და რბოლის ჟანრების ნარევია.
სერიის გამოცემა დაიწყო 1997 წელს, ხოლო დღესდღეობით გამოშვებულია ცხრა სრული თამაში. თამაშის მთავარი პერსონაჟების ხმები გახმოვანებული აქვთ ფილმის სამყაროს ისეთ ვეტერანებს, როგორებიც არიან მაიკლ მედსენი, ბარტ რეინოლდსი, დენის ჰოპერი, გერი ბიუზი, სამუელ ლ. ჯექსონი, კრის პენი, ჯეიმზ ვუდსი, ჯო პანტოლიანო, ფრენკ ვინსენტი, რობერტ ლოჯია, პიტერ ფონდა, კაილ მაკლახლენი და რეი ლიოტა. თამაშს სახელწოდება მიღებული აქვს grand theft auto-დან, რაც ინგლისურ ენაზე მანქანის ქურდობის ერთ-ერთი ტერმინია.
მიმოხილვა:
მოთამაშე თამაშის დაწყებისას დიდ ქალაქში კრიმინალური სინდიკატის წევრი ხდება. თამაშის მშვლელობისას კი ის ორგანიზებული კრიმინალური ქმედებებით წინაურდება. სხვადასხვა მისიების მიზანია ქალაქის მეთაურების მკვლელობა და ჩვეულებრივი დანაშაულებების ჩადენა, რომლებიც აუცილებლად უნდა შესრულდეს თამაშის სიუჟეტის განვითარებისთვის. მკვლელობა და სხვა დანაშაულებები თამაშის განუყოფელი ნაწილია. მისიების შესრულების შუალედში შესაძლებელია ტაქსაობით, ავტობუსის მძღოლობით, ქუჩის რბოლით, ცეცხლის გაჩენით, თვითმფრინავით ფრენის სწავლით და სხვა მრავალი ხერხით გართობა.
უკანასკნელ სერიებში, ძირითადად კი Grand Theft Auto 2-ის გამოსვლის შემდეგ, მოთამაშეებს უფრო დახვეწილი სიუჟეტი ეძლევა, სადაც მათ უიღბლო მოვლენების (როგორიცაა ღალატი, სიკვდილი და ა.შ) დაძლევა უხდებათ, რაც, თავის მხრივ, პერსონაჟს კრიმინალური დანაშაულებების შესრულების მოტივს აძლევს. GTA-ს სერია მიეკუთვნება სიუჟეტის თავისუფალი განვითარების ჟანრს, რომელსაც “არახაზოვან თამაშს” უწოდებენ. ანუ, მოთამაშეს სრული თავისუფლება ეძლევა თამაშში. ის ატარებს ნებისმიერ ტრანსპორტის საშუალებას, იჭერს და ისვრის ნებისმიერ იარაღს და ა.შ. იმისთვის, რომ შესაძლებელი გახდეს მოთამაშისთვის ყველა ქალაქში გადასვლა, ყველა შენობაში შესვლა, მაღაზიებში სამოსის ან საკვების ყიდვა, საჭიროა მისიების გარკვეული რაოდენობის შესრულება.
Grand Theft Auto III-სა და მის შემდეგ გამოცემულ თამაშებს დამატებული აქვს საუბრის კომპონენტი, ანუ სიუჟეტის განვითარებიას პერსონაჟები ლაპარაკობენ. ასევე თამაშში არის რადიოსადგურები, რომლის მოსმენა მანქანის მართვის დროსაა შესაძლებელი.
ისტორია:
Grant Theft Auto-ს სერია შეიძლება დაიყოს კანონებად, ცნობადი სათაურის გვერდით რიცხვის დამატების საფუძველზე (მაგ. Grand Theft Auto III), თავდაპირველი Grant Theft Auto-ს გამოცემის შემდეგ, და, გარკვეულწილად, გამოყენებული გრაფიკული ძრავის ტიპის მიხედვით.
1) Grand Theft Auto
Grand Theft Auto, პირველი თამაში GTA-ს სერიიდან, გამოიცა 1997-98 წლებში მაიკროსოფტ DOS/Windows-ისთვის და ასევე Sony Playstation-ისთვისაც. თამაში მიმდინარეობს სამ სხვადასხვა გამოგონილ ქალაქში. ესენია: ლიბერტი სიტი, სან ანდრეასი და ვაის სიტი. ცოტა ხნის შემდეგ, GTA-ს შემცირებული ვერსია გამოიცა Game Boy Color-ისთვისაც.
შემდგომ, ორი გაფართოების პაკეტი იქნა შემოთავეზებული, ორივე მათგანი Grand Theft Auto: London-ის სახელით. მიუხედავად ამისა, ეპოქის ცნება ოფიციალურად არ შესრულებულა GTA III-მდე, ამით შეიძლება დასკვნა გაკეთდეს, რომ Grand Theft Auto: London, 1961, მეორე გაფართოების პაკეტი, არის პირველი Grand Theft Auto-ს ეპოქის ბოლო თამაში.
2) Grand Theft Auto 2
სერიის მეორე თამაში, Grand Theft Auto 2, შექმნეს Microsoft Windows-ის, PlayStation-ისა და Dreamcast-ის პლატფორმებისთვის 1999 წელს. თამაში მიმდინარეობს გაურკვეველ მომავალში. იგი წარმოადგენდა განახლებულ გრაფიკას და რამდენიმე განსხვავებულ თამაშის ტიპს, რომელიც დაფუძვნებული იყო მოთამაშეების თხოვნით სხვადასხვა კრიმინალური ორგანიზაციების მიმართ.
თამაშის შემცირებული ვერსია გამოიცა ასევე Game Boy Color-ისთვის. განსხვავებულად GTA-ს სერიის სხვა ყველა თამაშებისგან, GTA 2 არის თამაში, რომელიც მეორე ეპიქაში მარტოდმარტო არის გამოცემული. იგი ასევე არის ერთადერთი თამაში, რომელსაც აქვს რეიტინგი – “T”.
3) Grand Theft Auto III
Grand Theft Auto III გამოსცეს 2001 წლის ოქტომბერში[1]. თამაში მიმდინარეობს ჩვენ დროში[2], გამოგონილ ქალაქ ლიბერტი სიტიში, რომელიც დამსგავსებულია ნიუ-იორკს, მაგრამ მასში ასევე ერთიანდება სხვა ამერიკული ქალაქების ელემენტები[3]. GTA III-ში თამაშის ხედვა განსხვავებულია წინა თამაშებისგან. ზემოდან ქვემოთ ხედვა შეცვლილია მესამე პერსონაჟის ხედვით. პირველ რიგში, ნავიგაციის პრობლემა უზარმაზარ არახაზოვან თამაშში გადაჭრილი იქნა მუდმივი GPS-ით, რომლის მეშვეობითაც ადვილადაა შესაძლებელი მოთამაშის პოზიციის განსაზღვრა და უპრობლემო გადაადგილება. გრაფიკა ასევე განახლდა ახალი 3D თამაშის ძრავით. თამაშის ძრავა გაფართოვდა და გაჩნდა მისიებზე დაფუძვნებული თამაშის ტიპი. თამაშს მრავალმოთამაშიანი რეჟიმი არ ქონდა (შემდეგ გამოიცა მოდები, რომლის მეშვეობითაც უკვე შესაძლებელი იყო მრავალი მოთამაშის რეჟიმის გამოყენება), მაგრამ GTA III გაუმჯობესდა ბევრი სხვა მხრივ, როგორებიცაა ხმით თამაში და სიუჟეტი (წინა თამაშებში, მოთამაშეების ხმას გაიგონებდით მხოლოდ პატარა ანიმაციურ სცენებში ეტაპებს შორის, როდესაც სხვა კომუნიკაცია იყო უბრალოდ გადმოცემული სუბტიტრებით, რომლებიც ჩანდა ეკრანის ქვედა ნაწილში).
GTA III-ის წარმატების შემდეგ, 2002 წელს გამოსცეს Grand Theft Auto: Vice City. თამაში მიმდინარეობს 1986 წელს გამოგონილ ქალაქ ვაის სიტიში, რომელიც დაფუძვნებულია მაიამიზე. თამაშის სიუჟეტი ფოკუსირებას აკეთებს კოკაინით ვაჭრობაზე 1980-იან წლებში. Vice City იყო პირველი თამაში, სადაც წარმოდგენილი იყო სახალისო ფუნქციები. მოთამაშეს შეეძლო გამოეყენებინა მფრინავი სატრანსპორტო საშუალებები, როგორებიცაა თვითმფრინავი და ვერტმფრენი. მასში ასევე წარმოდგენილია იარაღებისა და ტრანსპორტის სხვადასხვა ნაირსახეობები.
Grand Theft Auto: San Andreas გამოსცეს 2004 წლის ოქტომბერს, სადაც სიუჟეტი მიმდინარეობს 1992 წელს და ფოკუსირებას აკეთებს კალიფორნიის განგსტერულ ცხოვრებაზე. თამაში მიმდინარეობს გამოგონილ შტატ სან ანდრეასში, რომელიც დამსგავსებულია კალიფორნიისა და ნევადის ქალაქებს, ძირითადად კი ლოს ანჯელესს, სან ფრანცისკოსა და ლას ვეგასს. შესაბამისად მათი ასლებია: ლოს სანტოსი, სან ფიერო და ლას ვენტურასი. თამაში ასევე მოიცავს მიდამოებს ლოს სანტოსსა და სან ფიეროს შორის, ლოს სანტოსსა და ლას ვენტურას შორის, და ასევე ლას ვენტურასა და სან ფიეროს შორის, სადაც ძირითადად უდაბნო გვხვდება.
Grand Theft Auto Advance გამოსცეს Game Boy Advance-ისთვის 2004 წელს. თავდაპირებლად გამოუშვეს როგორც GTA III-ის გარდაქმნილი ვერსია, შემდეგ კი აღმოჩნდა რომ გამოუვიდათ ორიგინალური თამაში. Game Boy Color-ის პორტების, Grand Theft Auto-სა და GTA 2-სგან განსხვავებით, GTA Advance არ შეიცავს ძალადობასა და ღვთის გმობას, რაც GTA-ს სერიის საერთო თემაა. თამაშმა მიიღო “M” რეიტინგი ESRB-ისგან. იგი იქნა გამოცემული საგარეო დეველოპერის, Digital Eclipse-ის მიერ.
2005 და 2006 წლებში, Rockstar-მა გამოსცა ორი თამაში PlayStation Portable-სთვის, ორივე შექმნილი იყო Rockstar Leeds-ის მიერ. Grand Theft Auto: Liberty City Stories იყო GTA III-ის წინამორბედი. მასში თამაში მიმდინარეობს 1998 წელს, ლიბერტი სიტიში. PlayStation 2-ის პორტი გამოიცა 2006 წლის 6 ივნისს Rockstar-ის მიერ.
Grand Theft Auto: Vice City Stories გამოსცეს PlayStation Portable-ისთვის 2006 წლის 31 ოქტომბერს. სიუჟეტი ვითარდება 1984 წელს ვაის სიტიში, ორი წლის წინ GTA: Vice City-ის მოვლენებამდე. თამაშის PlayStation 2 პორტი გამოიცა 2007 წლის 6 მარტს. იგი არის უკანასკნელი შენატანი მესამე თაობის სერიებში და ასევე ბოლო თამაში GTA III-ის ეპოქაში.
4) Grand Theft Auto IV
Grand Theft Auto IV გამოსცეს 2008 წლის 29 აპრილს, ექვსთვიანი შეფერხების შემდეგ[4]. თავდაპირველად, მის გამოცემას აპირებდნენ მხოლოდ Playstation 3-ისთვისა და Xbox 360-ისთვის. იგი იყო პირველი GTA-ს სერიის თამაში, რომელიც ერთდროულად გამოსცეს სონისა და მაიკროსოფტის ვიდეო თამაშების კონსოლებისთვის. 2008 წლის აგვისტოს, Rockstar-მა განაცხადა, რომ ისინი აპირებენ გამოუშვან GTA IV პერსონალური კომპიუტერისთვისაც. GTA IV-ის თამაშის ძრავა არის Rockstar Advanced Game Engine (ასევე ცნობილი, როგორც RAGE), რომელსაც ასევე იყენებს Rockstar Games presents Table Tennis. თამაშში მოვლენები ვითარდება კვლავ ლიბერტი სიტიში, მაგრამ იგი წინა ვერსიისგან განსხვავებით ძალიან მიახლოებულია ნიუ-იორკს[5].
მაიკროსოფტმა ოფიციალურად განაცხადა “სტრატეგიული კავშირი” Rockstar Games-თან X06 შოუზე. ეს შეთანხმება გამოიცა Grand Theft Auto IV: The Lost and Damned-ის სახით, 2009 წლის 17 თებერვალს და გადმოსაწერად ხელმისაწვდომი გახდა, ექსკლუზიურად Xbox 360-ის. ეს არის გაფართოება, რომელმაც უკვე არსებულ თამაშს დაუმატა რამოდენიმე ახალი ელემენტი და ფოკუსირება გააკეთა მოტოციკლეტების ბანდის, “The Lost”-ის ვიცე პრეზიდენტ ჯონი კლებიცზე.
მეორე GTA IV-ის გაფართოებას, რომელიც ხელმისაწვდომი იქნება გადმოსაწერად, ერქმევა The Ballad of Gay Tony [6]. Grand Theft Auto: Episodes ლიბერტი სიტიდან არის შედგენილი პაკეტი, რომელიც გამოიცემა Xbox 360-ისთვის The Ballad of Gay Tony-სთან ერთად. მის ერთ დისკში იქნება The Lost and Damned და The Ballad of Gay Tony ერთდროულად და აღარ დაჭირდება GTA IV-ის ორიგინალურ ასლი.
Grand Theft Auto: Chinatown Wars არის პირველი თამაში GTA-ს სერიისა, რომელიც გამოიცემა Nintendo DS-სთვის. ამის შესახებ განაცხადეს E3-ზე, ნინტენდოს პრეს კონფერენციაზე, 2008 წლის 15 ივლისს. მას აქვს რამდენიმე სიახლე, როგორიცაა სენსორული ეკრანი მინი-თამაშებზე. თამაში გამოსცეს 2009 წლის 17 მარტს ჩრდილოეთ ამერიკაში და ამავე წლის 20 მარტს ავსტრალიასა და ევროპაში. PEGI-მა და BBFC-იმ (ევროპა, დიდი ბრიტანეთი) თამაში შეაფესეს 18+-ით, ხოლო ESRB-მ (ჩრდილოეთ ამერიკა) M-ით. 2009 წლის 22 ივნისს განაცხადეს, რომ 2009 წლის მესამე მეოთხედში გამოვა თამაშის PSP ვერსია.
ქრონოლოგიურ თანმიმდევრობაში მეოთხე თაობის GTA-ს თამაშები არის:
GTA: IV – მოვლენები ხდება: 2008; გამოცემულია: 2008
The Lost and Damned – მოვლენები ხდება: 2008; გამოცემულია: 2009
The Ballad of Gay Tony – მოვლენები ხდება: 2008 – გამოცემა იგეგმება 2009 წლის ოქტომბერში.
GTA: Chinatown Wars – მოვლენები ხდება: 2009; გამოცემულია: 2009
მსგავსი თამაშები:
კრიტიკოსები ზოგჯერ Grand Theft Auto III-ის გამოცემას დიდ როლს ანიჭებენ ვიდეო თამაშების ისტორიაში, იმაზე მეტსაც კი ვიდრე Doom-ს[8], რომელიც თითქმის ათწლეულით ადრე გამოვიდა მასზე. შემდგომ თამაშებს, რომლებიც იყენებდნენ ტარებისა და სროლის იმ ფორმულას, რომელიც GTA-ს სერიებშია გამოყენებული, ხშირად Grand Theft Auto-ს კლონებსაც უწოდებენ. ზოგი მიმომხილველები, Driver-ის სერიებსაც კი ანიჭებენ ამ მეტსახელს, თუმცა ეს თამაში Grand Theft Auto III-ის გამოცემამდე 1 წლის ადრე გამიცა[9]. Grand Theft Auto-ს კლონი თამაშები ძირითადად 3D მოქმედებით-სათავგადასავლო ჟანრის თამაშებია[10], სადაც მოთამაშეებს აქვთ იმის შესაძლებლობა, რომ ატარონ ნებისმიერი მანქანა ან ისროლონ ნებისმიერი იარაღი.. ესეთი თამაშები ხშირად შეიცავს ძალადობისა და კრიმინალურ ელემენტებს. აღსანიშნავი თამაშები, რომლებსაც ხშირად Grand Theft Auto კლონს ეძახიან, ესენია: Saints Row სერია,[12] The Godfather,The Godfather II, The Getaway, The Getaway: Black Monday, Crackdown, Mafia: The City of Lost Heaven, Mafia II, Wheelman, True Crime: Streets of LA, True Crime: New York City,[Scarface: The World Is Yours და The Simpsons Hit & Run, რომლებიც იყენებ თამაშის GTA-ისნაირ სტილს.
გამოხმაურებები:
2001 წლიდან, Grand Theft Auto-ის სერიებმა მიაღწიეს უზარმაზარ წარმატებებს, ორივე მხირვ, კრიტიკულათად და ფინანსურადაც. მან მიიღო ყველა თამაშზე სრულყოფილი, ან თითქმის სრულყოფილი განხილვები და ქულები. მსოფლიო მასშტაბით, სულ 70 მილიონი ასლია გაყიდული 2008 წლის მარტის მონაცემებით[16]. Times Online-მა აღნიშნა, რომ Grand Theft Auto IV-მა, GTA-ს სერიის კონსოლის უკანასკნელმა თამაშმა, დაამყარა რეკორდი და გაიყიდა პირველ დღეს მისი 609,000 ასლი დიდ ბრიტანეთში[17]. პირველ კვირას კი დაახლოებით 6 მილიონი ასლი გაიყიდა და 500 მილიონ აშშ დოლარზე მეტი მოგება გამოიმუშავა[18].
სერიებმა დაამყარეს არაერთი რეკორდი, ბევრი მათგანი კი შეტანილია გინესის მსოფლიო რეკორდებში, 10 მსოფლიო რეკორდში – Guinness World Records: Gamer’s Edition 2008. ეს რეკორდები მოიცავს: ყველაზე ბევრი ვარსკვლავი სტუმარი ვიდეო თამაშის სერიებში, ყველაზე ხანგრძლივი საუბარი ვიდეო თამაშში (GTA: San Andreas), ყველაზე ხანგრძილივი თამაშის საუნდტრეკი (GTA: San Andreas) და ყველა დროის ყველაზე წარმატებული გასართობი თამაში (GTA IV). გინესის მსოფლიო რეკორდებმა Grand Theft Auto ასევე შეაფასა ნომერ მესამე საუკეთესო კონსოლის თამაშად 50-დან
მომავალი:
Grand Theft Auto IV-ის გამოცემის შემდეგ, Rockstar Games-მა გამოსცა The Lost and Damned და Grand Theft Auto: Chinatown Wars. ისინი ასევე მუშაოებენ მეორე პაკეტზე, Grand Theft Auto IV-ის Xbox 360-ის ვერსიაზე, რომელსაც ერქმევა Grand Theft Auto: The Ballad of Gay Tony და გამოიცემა 2009 წლის 29 ოქტომბერს. Grand Theft Auto: Chinatown Wars-ის PSP & iPhone/iPod Touch ვერსიაბი ასევე იქმნება და მუშავდება. Grand Theft Auto IV-ის გამოცემის შემდეგ, ხმები გავრცელდა, რომ შემდეგი სრული კონსოლის თამაში გამოვიდოდა 2009 წელს, თუმცა ამავე წლის იანვარში Rockstar-მა განაცხადა, რომ ეს იყო მხოლოდ ჭორი და სიმართლეს არ ეფუძვნებოდა[47]. Wedbush Morgan Securities-ის ვიდეო თამაშების ინდუსტრიის ანალიტიკოსი მაიკლ პაჩტერი ეხლაც დარწმუნებულია, რომ სერიის შემდეგი კონსოლის სრული ვერსია გამოვა 2010 წელს. Game Trailers-ის მეოცე ეპიზოდში, “დამატებით რაუნდში”, პაჩტერმა განაცხადა: “მე აქტიურად ვფიქრობ, რომ მათ უკვე აქვთ მოფიქრებული ისტორია თავიანდ გონებაში. GTA5 უკვე დაგეგმილია და ვფიქრობ, რომ თქვენ მალე ნახავთ GTA-ს ახალ თამაშს ორ წელ ნახევარში. 2010 წლის მიწურულს, Grand Theft Auto 5 გამოვა”
