არქივი

ორიოდ სიტყვა სასცენო ხელოვნებაზე

8876854

სასცენო ხელოვნების დასაბამად მიიჩნევენ ძველ საბერძნეთს  დიახ სწორედ აქიდან დაიწყო ამ ბუმბერაზი ხელოვნების განვითარება , სასცენო ხელოვნების  პირველი საფეხური რიტუალებია , ბერძნები სხვადასხვა რიტუალებს მართავდნენ სხვადასხვა ღმერთის სათაყვანებლად

ანტიკური სასცენო ხელოვნება

სასცენო ხელოვნების დასაბამად მიიჩნევენ ძველ საბერძნეთს  დიახ სწორედ აქიდან დაიწყო ამ ბუმბერაზი ხელოვნების განვითარება , სასცენო ხელოვნების  პირველი საფეხური რიტუალებია , ბერძნები სხვადასხვა რიტუალებს მართავდნენ სხვადასხვა ღმერთის სათაყვანებლად, თავდაპირველად ამ სცენებში ათასობით კაცი იღებდა მონაწილეობას  შემდგომში რიტუალები დაიხვეწა და უფრო ცივილიზირებული ფორმები მიიღო. images?q=tbn:ANd9GcS53IFTl K3 E9EnRx4Ntrax4MTyCCb FZplLVU17Oz0ufCef7jbA

რამდენიმე  ათწლეულის შემდეგ ბერძნებმა უკვე დაიწყეს ისტორიების ასახვა ღიაცისქვეშ გამართული წარმოდგენები შენობებში გადაიტანეს და შექმნეს პროფესია “მსახიობი” . ამ პროფესიამ images?q=tbn:ANd9GcQQ2EhVomtXKRy93IRRvooJ1jsps1zf1X8P1fkyXQa 4XXILkeLმაშინდელ საზოგადოებაშ დიდი აჟიოტაჟი ვერ გამოიწვია და ამიტომ  ისინი იძულებულები იყვნენ  კაცებს შეესრულებინათ ყველა როლი, დროთა განმალობაში წესადაც კი დამკვიდრდა რომ  მსახიობის პროფესია მხოლოდ კაცისთვის იყო შექმნილი . მართალია თითონ პროფესია მსახიობი არასერიოზულად აღიქვა საზოგადოებამ მაგრამ წარმოდგენის ყურება ყველას მოწონდა იმ დროში თეატრი მეტად პოპულალური იყო (ა.წ 5 ს) . ყველას არ ქონდა საშვალება თეატრში წარმოდგენისთის ეყურებინა  ამიტომ ითვლებოდა, რომ თეატრშ მხოლოდ მაღალი ფენის წარმომადგენლები დადიოდნენ .  ბერძნებს ისე მოწონდათ თეატრი, რომ მასზე ზრუნვა დაიწყეს და მისი დაცვაც შეიმუშავეს თეატრის თამაშის სტილი დამკვიდრეს ჩაცმულობა და რაც არ უნდა გასაოცარი იყოს შეიმუშავეს ისეთი თექნოლოგია რომელსაც დღესაც ვერ აწყობენ , მათ შექმნეს ბგერების გადამცემი მილები , ეს კი იმას ნიშნავს რომ ყველაზე შორს მჯდომიარ ემაყურებელსაც ესმოდა სცენაზე მსახიობის ჩურჩული. გავიდა დრო  ახალმა ცივილიზაციბმა ახალი სახეცვლილი ფორმა შემოგვთავაზეს თეატრისა images?q=tbn:ANd9GcQoazixn07kuC1UsmHw5 რომში დაიწყეს მონების შგროვება და თეატრშ გამართეს ბრძოლა , ხალხს იმდენად მოეწონა ეს  სანახობა, რომ იმპერატორმა მას სისტემატიური ხასიათი მისცა და იმისთვის, რომ ხალხს არ მობეზრებოდა ახალ  თავსატეხებს ამატებდნენ , ახლა სცენაზე მსახიობი გლდაიატორის სახელით შეიცვლა და დანიშნულებაც იცვლა . მაგრამ აღსანიშნავია  ის ფაქტი, რომ ამ დროს პარალელურ რეჟიმში იმართებოდა წარმოდგენები რომელიც სისხლს არ ღვრიდა ( ისეთ სახით როგორსაც ბერძნები მართავდნენ)  და მსაც ყავდა მსაიური მაყურებელი .

 

ქართული  თეატრი

 

დროთა განმალობაში რომის სისხლიანი სცენა დაემხო .  ა.წ 10 საუკუნეში თეატრის სენმა მთელი ევროპა მოიცვა ტიტქმის  მაგრამ ისინი არ თამაშობდნენ ფართ აუდიტორიისთის მხოლოდ და ხოლოდ სამეფო კარისთის იმართებოდა, ევროპის ციებ ცხელება დღემდე ვრცელდება   , ევროპამ მსოფლიო თეატრს დიდი წარმატებები მოუტანა  შექსპირის სახით. ერეკრლე მეფის დროს თეატრმა ჩვენამდეც მოაღწია , ჩამოყალიბდა 12 კაციანი დასი რომელლიც წარჩინებულების ოჯახებში თამაშბდნენ , მაგრამ კრწანისის ბრძოლის დროს ისინი დაიგუპნენ , არსებობს ცნობები  რისი მიხედვით ქართველი მსახიობები ამხნევებდნენ  მეომრებს . ამის შემდეგ   1840 წელს   ერის პატრიოტულმა ნაწილმა წამოიწყო მეტად ამბიციური იდეა აღედგინათ ქარტული თეატრი  . ეს მოახერხე კიდეც იმავე წელს ( 1840) გიორგი ერისთავმა დადგა  სპექტაკლი “გაყრა” რომელიც დღევანდელ პიველ სკოლაში გაიმართა Z  სპექტაკლს დიდი გამოხმაურება მოყვა და დაიწყო სპექტაკლების სერიები : მიკირტუმ ტრდატოვი – “გაყრა”, კარაპეტ დაბაღოვი – “ძუნწი”, 1850 უჩინმაჩინის ქუდი”, “თილისმის ხანი”, “ყვარყვარე ათაბაგი”, ა. გრიბოედოვის “უბედური ჭკუისაგან”)

და ასე შემდეგ ამხელა  საზოგადოებრივი გამოხმაურების შემდეგ   1879 წელს ,,დრამატული კომიტეტის’’ წევრებმა,  ილია ჭავჭავაძემ, აკაკი წერეთელმა, დიმიტრი ყიფიანმა, დავით ერისთავმა და ივანე მაჩაბელიმა მიიღეს წესდება, შეარჩიეს  შენობა სასახლის მოედანზე და 1879 წლის 5 სექტემბერს, მათი დიდი ძალისხმევით,  პირველი სეზონი გაიხსნა ბარბარე ჯორჯაძის კომედიით ,,რას ვეძებდი და რა ვჰპოვე’’  (რეჟისორი – გ. თუმანიშვილი) შენობას შემდგომში სახელი შუცვალეს და მას  რუსთაველის თეატრი უწოდეს  რომელიც დღემდე ფუნქციონირებს . იხილეთ რუსთაველის თეატრის სპექატკლები  შემდეგ ლინკზე :

 

თანამედროვე თეატრის თეორია !!!

საზოგადობის განვითარების შემდეგ მაყურებელს მოწყინდა ძველი ანტიკური დროის სათამაშო სტილი ( სათამაშო სტილი ეწოდება მსახიობის სცენიურ მოძრაობებს და მის რეპლიკებს ) ამიტომ მათ ახალი უფრო მაღალი დონიდ თეატრი მოუნდათ კავკასიაში და რუსეთი ამ საკითხზე იზრუნა სტანისლავსკიმ მან დადგინა ახალი სტილი . სტანისლავსკის სტილი ღაღადებდა იმად რომ მსაიობი სცენაზე სინამდვილეს უნდა თამაშობდეს ანუ ისიც უნდა განიცდიდეს პერსონაჟის ტკივილს და ა.შ

სტანისლავსკის მეთOდების აქტიური გამავრცელებლები მათI მოსწავლეები იყვნენ საქარტველოში კოტე მარჯანიშვილი , მიხეილ თუმანიშვილი და ა.შ ასე გაჩნდა 21-20 საუკუნის თეატრი.

პ .ს თეატრი მთელი მისი არსებობის გამალობაში იცვლის სახეს იგი ეგრება მაყურებელს ითავსებს საზოგადოებაში სხვადასხვა როლებს. იგი თავიდანვე მოსდევს კაცობრიობას და დასაბამამდე გაჰყვება მას მაგრამ არა ისეთი სახით როგორიც ახლაა ან იყო იგი ჩვეულ რითმში გაგრძლებს ცხოვრებას შეიცვლის სახეს და როლს !!!

პირველი პოსტია და ძაან ნუ გამაკრიტიკებთ

 

ikashengelia

art !! is world

მსგავსი ამბები

Back to top button