გართობაუცნაური

Memento mori

5904daebc4b1

Memento mori არის ლათინური ფრაზა და ნიშნავს: “გახსოვდეს, რომ უნდა მოკვდე” ანუ “გახსოვდეს სიკვდილი”…

თითოეულ ხელოვნების, ნიმუშს ამ საკითხთან დაკავშირებულს, აქვს ერთადერთი მიზანი: გაახსენოს ადამიანებს მათი მოკვდაობა, ანუ ის რომ არავინაა უკვდავი. ძველ რომში ეს სიტყვები გამოიყენებოდა მაშინ, როცა რომაელი გენერალი აღნიშნავდა გამარჯვებას ქუჩებში… ძლევამოსილი გენერლის უკან დგებოდა მისი მონა, რომელიც ეუბნებოდა გენერალს: გახსოვდეს “Memento mori ” ან “Respice post te! Hominem te memento!” რაც ნიშნავდა “ყურადღებით იყავი, შენ მხოლოდ ადამიანი ხარ”, როგორც ამას აღნიშნავს Tertullian (Quintus Septimius Florens Tertullianus) თავის ყველაზე ცნობილ ნამუშევარში: Apologeticus. უმეტესი memento mori ნამუშევარი არის ქრისტიანული ხელოვნების შედეგი, თუმცა ბუდისტურ ხელოვნებაშიც მოიპოვება. ყველაზე კარგად memento mori შეიმჩნევა სამგლოვიარო ხელოვნებასა და არქიტექტურაში.

მაგალითად transi ანუ cadaver tomb ან “memento mori tomb” ანუ “სიკვდილის შემხსენებელი” (ლათ.),
a76426d786fe

memento mori ხშირად ასოცირდება მექსიკურ ფესტივალთან “გარდაცვლილის დღე” (Day of the Dead (Spanish: Día de los Muertos)) თავის ქალით გაფორმებული კამფეტების ჩათვლით და “ძვლებით” მორთული პურის ფუნთუშებით.

La Calavera Catrina
be5d22c37858
ერთ-ერთი ყველაზე პოპულარული ფიგურა “გარდაცვლილის დღის” აღსანიშნავად მექსიკაში.

ფრანგული სოფელი ეზეს (Èze) ლოზუნგი არის: “Moriendo Renascor” რაც ნიშნავს “სიკვდილით ხელახლა ვიბადები” და მათი ემბლემა არის ძვალზე დამჯდარი ფენიქსი.

666c5c9a8513

კოლონიალური ამერიკის ხელოვნებაში ძალიან ბევრი “Memento mori” ნახატები იყო, მისი პურიტანული გავლენის გამო. მე-17 საუკუნის პურიტანული მხატვრის თომას სმიტის (Thomas Smith, 1600-1700) შემოქმედებაში ბევრია ასეთი ნახატი. მის ავტოპორტრეტში აისახება ტიპიური “memento mori” თავისქალით ხელში, რომელიც მოახლოებულ სიკვდილს გამოხატავს.

b0a313e1104e

5da44552d93d
“სიკვდილის ცეკვა” 1493, Michael Wolgemut, Hartmann Schedel-ის სულგრძელი ლიბერალიზმის ქრონიკებიდან

d2864655e4ca
გრავირება გააკეთა Andries Jacobsz გერმანია, დაახლ.1610-1620 წწ.

ea1beea9aed1
სამი ცოცხალი და სამი კვდარი მეფე, გერმანია,1470-1500 წწ.

34fc983e2fc4
გამოქვეყნებულია პარიზში Jean Leclerc IV-ის მიერ 1600-1620 წწ.

d86ac2116ea9
გრავიურა ხეზე შესრულებული Urs Graf-ის მიერ, შვეიცარია 1524

581927dbb1c6
ნიდერლანდები, 1599 წ.

bcd422af1a69
ლონდონი, ინგლისი 1656 წ.

a9875db53d48
გრავირება გააკეთა Allaert Claesz, გერმანია 1562

cc1a93ba4b73
გამოქვეყნებულია Girard Audran-ის მიერ, პარიზი, საფრანგეთი, 1660-1703 წ.წ.

77ea533832f2
გერმანია, 1675-1724.

Kamelot – Memento Mori

7804b52d2126
გრავირება გააკეთა Jan Saenredam , გერმანია 1592წ.

d3d94c8ed2df
“Vanitas” (Memento Mori) გრავიურა გააკეთა Master MZ, გერმანია, 1500-1503 წ.წ. ხელოვნების მუზეუმი, ბუდაპეშტი,

bbc8456d6621

c04b81ae32b2
Lucas Cranach უფროსის ნახატი, გერმანია, 1487-1553 წწ.

7e66194fcfad

390ea2cf5c42
SCHEEMAEKERS, Petrus the Elder. Van Delft and Keurlinckx ოჯახების მემორიალი. 1688 წ.თეთრი, წითელი და შავი მარმარილო

996338c14cda
Louis-François Roubiliac. ვესტმინსტერის სააბატო, ლონდონი 1761. Joseph და ლედი Elizabeth Nightingale-ის აკლდამა

eba54a249974

55a31e0021dc
მხატვარი William M Harnett

18062ac9e2dc
“Memento Mori” მხატვარი kakou eda

ახლა უფრო ხშირია შეცდომების დაშვება, ახლა მოდის ივნისი, ირგვლივ მწვანე მოლია.
ჩემი წმინდა სახელი პოეზიას დარჩება, ჩემი გული და სისხლი – ეს “Memento mori”-ა.

დღეს სამია ივნისის, მინდა იყოს ცამეტი, ჩემს გარშემო ციხეა – მწუხარების სავანე.
რომ მდომოდა სიცოცხლე, სიკვდილს არ ვიწამებდი, მიწა არ იქნებოდა ჩემთვის შავი სამარე.

სადღაც მთასთან იწვიმა, სადღაც მთაზე ბურია, ამნაირი ღიმილი უწინ მე არ ვიცოდი
ახლა მე ცას ვუცქერი, ცაზე ანთებულია ვარსკვლავები – სიმბოლო თეთრი მარადისობის.

ახლა რა ვქნა არ ვიცი, მე როდესაც ასე ვარ, როცა სულს ეპარება აჩრდილები სიბერის.
მე ძლიერი ტალანტი, ზეციური არსება, ჩემი ნაზი სამშობლო – ლაჟვარდები ცისფერი.

რა ვქნა, შავი ღამეა, მძიმე და უსაშველო, მახსოვს ჩემი სოფელი, მისი ყრუ ადგილები.
ახლა რაღაც სხვა მინდა, რაღაც სხვა, უსახელო, რომ დაღუპვა მომელის, ვიცი დანამდვილებით.

ნელა გადის დღეები და ძნელია გარჩევა, მე, ძვირფასო, ვერ მოვალ, გზა შენამდე შორია.
ჩემი გვარი: გრანელი – პოეზიას დარჩება, ჩემი გული და სისხლი – ეს ”MEMENTO MORI”-ა.
ტერენტი გრანელი

290809804b58
დახატულია Gerrit van Battem-ის მიერ 1624-1684 წწ.

b3458e9fb597
სიკვდილი კლავს ჯარისკაცს 1520-1561

6953ec1da8e2
“სიკვდილის ცეკვა” Adriaen van de Venne 1630

b219e664a050

331620e9af42

http://www.mementomori-game.com/

6dac72cc5378

47ef3795bc9a

9c4bd53f664d

a84972b5e7db

74cbc90581a5
ბერლინის სიკვდილის ცეკვა. ნაწ.2

c3c47e2a9fbf

50828aa5911d
Arnold Böcklin-ის დაუმთავრებელი ავტოპორტრეტი, სიკვდილტან ერთად, გერმანია,1871 (შვეიცარელი მხატვარი, დაიბადა1827წლის 16 ოქტომბერს. გარდაიცვალა 1901 წლის 16 იანვარს. მისი ყველაზე ცნობილი ნახატი “სიკვდილის კუნძული”)

99081f43b33f
“სიკვდილის კუნძული” 1880წ.

2ec22027ae0e
“სიცოცხლის კუნძული”

62e54247bada
სიკდილის ცეკვა ტალინში ნაწ.2

d5a4935f2c56

24d5b5f793a2
ჰანს ჰოლბაინ უმცროსი, 1562წ.
5be95cc6fc57

მსგავსი ამბები

Back to top button