ოქროს კვეთა
ყველაფერი ოქროს კვეთის შესახებ
კომპოზიციური აგების ძველ დროში ჩამოყალიბებული ფუნდამენტური ტრადიცია გეომეტრიულ სისტემას წარმოადგენს. ეს სისტემა „სიმეტრიის“, ე.წ. ნაწილების მთელთან თანაზომადობის ერთიანობის პრინციპის თანახმად (ეს ტერმინი ძველი მნიშვნელობით იხმარება), დამხმარე ტეკნიკურ საშუალებად არის გამოყენებული პროპორციულ შეფარდებათა შექმნისას.
საქმე ეხება კომპოზიციური აგების ტრადიციას ე.წ „გეომეტრიული სიმეტრიის“ სისტემაში, რომელიც პრინციპულად განსხვავდება პართოდ ცნობილი „არითმეტიკული ანუ მოდულური სიმეტრიის“ ვიტრუვიუსისეული სისტემისაგან (ვიტრუვიუსი – რომაელი არქიტექტორი, პირველი ს. ჩვ. წ. – მდე.)
„გეომეტრიული სისტემა“ დაფუძნებულია იარციონალურ შეფარდებებზე, ე.წ. სამ გეომეტრიულ თემაზე: V2, V3 და ოქროს კვეთზე მისი მონათესავე V5_ურთ…
ეს იმას ნისნავს, რომ გეომეტრიული ფიგიგურის სხვადასხვა განზმილება, ვთქვათ, სიგრძე და სიგანე, ის შეეფარდება ერთმანეთს როგორც V2, V3 და V5 –ურთ…
ეს იმას ნიშნავს, რომ გეომეტრიული ფიგურის სხვადასხვა განზომილება, ვთქვათ, სიგრძე და სიგანე, ისე შეეფარდება ერთმანეთს, რგორც V2, V3 და V5. ნახაზზე მითითებულია, თუ როგორ აიგება ამ სქემის მიხედვით შესაბამის კვეთებში სწორკუთხედის გვერდები (ნახ.1). (ასოსავალი კვადრატის გვერდი 1-ის ტოლად არის მიჩნეული, რაც სეეცება V4=2ს, იგი რაციონალური რიცხბია და აქ მხოლოდ ნახაზის სისრულისთვისაა მოხმობილი).
ოქროს კვეთა (ოქროს პროპორცია, ოქროს შუალედი) — ჰარმონიული გაყოფა მთელისა ისეთ ორ არატოლ ნაწილად, როდესაც მცირე ნაწილი ისე შეეფარდება დიდს, როგორც დიდი მთელს და პირიქით, მთელი ისე შეეფარდება დიდს, როგორც დიდი მცირეს. ალგებრულად ოქროს კვეთა დაიყვანება შემდეგი განტოლების ამოხსნამდე:
ოქროს კვეთა ადამიანის სახესა და მაჯაზე
კვეთა სახეზე
კვეთა ბერძნულ შენობაზე
კვეთა მაჯის ძველბზე
რუსთაველი პირველი და მგონი ერთადერთი მწერალია რომელმაც ნაწარმოები ოქროს კვეთაზე ააგო
ადამიანის სხეულიც ოქროს კვეთაზეა აგებული თავი ისე შეეფარდება ტანს როგორც ტანი შეეფარდება მთელ სხეულს ამ პროპორციით არის დახატული მონალიზა
წყარო: ვიკიპედია