სიცოცხლე — მრავალმნიშვნელოვანი ცნება, რომელიც გამოიყენება სხვადასხვა კონტექსტში.
1. ბიოლოგიური სიცოცხლე, როგორც მატერიის განსაკუთრებული ფორმა;
2. სიცოცხლე სოციალურ-პოლიტიკური აზრით.
3. სიცოცხლე (სიცოცხლის უნარი) როგორც მეტაფორა, როდესაც, მაგალითად, ცოცხალი ორგანიზმების თვისება მიეწერება სხვა ობიექტებს
სიცოცხლის მნიშვნელოვანი, გამაერთიანებელი თვისებებია: ქცევა, მეტაბოლიზმი, ზრდა, გამრავლება, განვითარება, ჰომეოსტაზი.
ბინარული ლოგიკის მიხედვით, სიცოცხლე და სიკვდილი, ცოცხალი და მკვდარი, გადარჩენა და დაღუპვა – ეს ყველაფერი ერთიანი ბუნების ურთიერთგამომრიცხავი ნაწილებია და ამ ბუნებასვე ვეკუთვნით ჩვენ.
უნივერსალური, რელიგიური მოდელი
სიცოცხლე – მატერიის საოცარი თვისება, რომელსაც ანიჭებს და ართმევს ღმერთი. განასხვავებენ სხეულის სასრულ (დროში) და სულის უსასრულო სიცოცხლეს. ცოცხალი ორგანიზმში არსებობს სული. სულის სიცოცხელე ცვალებადია. ცოცხალი ორგანიზმი კვდება საკუთარ სხეულთან ერთად. ქმედებანი, რომელნიც შეასრულა ცოცხალმა ორგანიზმმა სიცოცხლის განმავლობაში გავლენას ახდენენ სულის მომავალ სიცოცხლეზე. სიცოცხლის შექმნა ნიშნავს შევქმნათ სხეული და შთავბეროთ მასში სული. სხულს აქვს თვისება აქტიურად შეცვალოს ბუნება მის გარშემო და სიცოცხლის ბოლოს მოკვდეს. სულს აქვს ტვისება შეიმეცნოს და შეიგრძნოს. ორგანიზმის სიკვდილის შემდეგ იგი გარდაისახება სხვა ფორმაში და განაგრძობს ფიქრს ან/და შეგრძნებას. ცოცხალი ორგანიზმის რეალური სიცოცხლე – ეს არის რაღაც სამყაროსული არსებობის ერთი კვანძი.
ეს მოდელი, აგებიულია საგნობრივი აზროვნების მეთოდზე დაფუძნებით და დემონსტრირებას უკეთებს ინფორმაციის ვერბალური კომპრესიის ძლევამოსილებას. იგი აქტუალური იყო ადამიანებისთვის სოციალურ-სამართლებრივი სტრუქტურებისა და მორალის ჩასახვის ეპოქაში, როდესაც მორალი გამოიხატებოდა (აღიწერებოდა) თითქმის ერთადერთი, – ვერბალური გზით.
სიცოცხლის რელიგიური აღქმა და მითუმეტეს ქვეცნობიერებამდე დაყვანა ყოველმხრივ და უდიდეს ძალას მატებს ადამიანს, ათავისუფლებს მას მოკვდავის ცხოვრებისეული საფიქრალისგან. ისტორიაში მრავლადაა მაგალითები იმისა, რომ მსოფლიოს უდიდეს მეცნიერებსაც კი, მიუხედავად მკაცრად მეცნიერული და მატერიალისტური შეხედულებებისა ღრმად სწამდათ ღმერთის არსებობის.
ქიმიურ-ტალღური მოდელი
სიცოცხლე ეს არის ქიმიური ტალღა – მრავალგანზომილებიანი, კატალიზური, ციკლური, ქიმიური რეაქცია. მისი არსებობის ნებისმიერ მომენტში, რომელსაც ვუწოდებთ სიცოცხლეს, ყოველი ცალკეული რეაქციის ”ძაფში”, ნებისმიერ მასშტაბში, მოლეკულებიდან – ცოცხალი ორგანიზმების სხვადასხვა კლასებამდე, – შეგვიძლია გამოვყოთ სამი მატერიალური ელემენტი:
რესურსი,
კატალიზატორი,
რეზულტატი.
ენტროპიულ-ევოლუციური მოდელი
სიცოცხლე — სამყაროს გაფართოების ინფორმაცია-ენტროპიის ნაკადის ტურბულენცია, რომელიც ზრდის სივრცის ენტროპიას, მისი დროით ენტროპიად ტრანსფორმაციის პროცესში.ბოლოს და ბოლოს ყველაზე ძვირფასი ადამიანებისთვის.. :)
