Pink Floyd რევოლუცია მუსიკაში

G.Bibila26/12/2012

5 წუთი

პინკ ფლოიდი (ინგლ. Pink Floyd) — ინგლისური როკ-ჯგუფი, რომელმაც მსოფლიო წარმატებას მიაღწია ფსიქოდელიურ და პროგრესულ მუსიკაში

მათი ნამუშევრები გამორჩეულია ფილოსოფიური ლირიკით, ბგერითი ექსპერიმენტებით, ალბომების ინოვაციური ყდებითა და საკონცერტო გამოსვლების თანმხლები ფერადი შოუებით, სადაც თვითონ შემსრულებლები, ძირითადად, მეორეხარისხოვანნი იყვნენ. პინკ ფლოიდი მუსიკის ისტორიაში ერთ-ერთი ყველაზე წარმატებული როკ-ჯგუფია. მათ მთელ მსოფლიოში გაყიდული აქვთ 200 მილიონზე მეტი ალბომი, აქედან 74.5 მილიონი მხოლოდ აშშ-ში. 1996 წელს ჯგუფი შეყვანილი იქნა როკ-ენ-როლის დიდების დარბაზში და მსოფლიოში კვლავ დიდი წარმატებით სარგებლობს.თავდაპირველად ჯგუფში შედიოდნენ უნივერსიტეტის სტუდენტები: როჯერ უოტერსი, ნიკ მეისონი, რიჩარდ რაიტი და სიდ ბარეტი. დაარსდა 1965 წელს, ხოლო გვიან 1960-იანებში პოპულარული გახდა ლონდონის ანდერგრაუნდში გამოსვლებით. ბარეტის ლიდერობით, მათ გამოუშვეს პირველი ორი სინგლი – „Arnold Layne“, „See Emily Play“ და წარმატებული სადებიუტო ალბომი The Piper at the Gates of Dawn (1967). გიტარისტი და ვოკალისტი დევიდ გილმორი პინკ ფლოიდს სიდ ბარეტის წასვლამდე რამდენიმე თვით ადრე შეუერთდა. ბარეტის წასვლის მიზეზი მისი გაუარესებული გონებრივი მდგომარეობა იყო. სიმღერების მთავარი ავტორის წასვლის შემდეგ, ძირითადი და კონცეფციების ავტორი როჯერ უოტერსი გახდა, ხოლო გიტარისტი და მეორე ვოკალისტი – დევიდ გილმორი. ამ შემადგენლობით პინკ ფლოიდმა მსოფლიო წარმატებას მიაღწია, ძირითადად ალბომებით The Dark Side of the Moon, Wish You Were Here, Animals და როკ-ოპერის მსგავსი The Wall-ით.
რაიტმა ჯგუფი 1979, ხოლო უოტერსმა − 1985 წლებში დატოვა, მაგრამ გილმორმა და მეისონმა (მოგვიანებით რაიტის დაბრუნების შემდეგ) გააგრძელეს ალბომების ჩაწერა და საკონცერტო ტურნეები. ისინი პინკ ფლოიდის სახელით გამოდიოდნენ, რის გამოც უოტერსმა ყოფილი კოლეგების მისამართით სასამართლოში სარჩელი შეიტანა, მაგრამ განაჩენი მის საწინააღმდეგოდ იქნა გამოტანილი – დამტკიცდა, რომ მათ ჰქონდათ ჯგუფის სახელის გამოყენების უფლება. ამის შემდეგ, პინკ ფლოიდმა კიდევ ორი ალბომი გამოუშვა – A Momentary Lapse of Reason და The Division Bell. 24 წლის შემდეგ, 2005 წელს ჯგუფის ოთხკაციანი შემადგენლობა აღდგა მხოლოდ ერთი კონცერტისთვის, „Live 8“. რაიტის გარდაცვალების შემდეგ, ჯგუფის დარჩენილი წევრები, უოტერსი, გილმორი და მეისონი ერთმანეთს შეხვდნენ როჯერის ტურნეს The Wall Live ფარგლებში, 2011 წლის 12 მაისს ლონდონის დარბაზში O2 გამართულ კონცერტზე, სადაც გილმორმა შეასრულა სიმღერა „Comfortably Numb“, ხოლო მეისონი სხვებს შეუერთდა სიმღერის „Outside the Wall“ შესრულებისას.

მეისონი ამბობდა: „ფსიქოდელიური მოძრაობა ჩვენს ირგვლივ იყო და არა ჩვენში“.მიუხედავად ამისა, „The Pink Floyd Sound“ იყო ერთ-ერთი პიონერი ფსიქოდელიური მუსიკით დაინტერესების მხრივ და მუსიკალური ინდუსტრიის მხრიდან ინტერესს იწვევდა. სხვადასხვა ხმისჩამწერ კომპანიასთან კონტაქტის დამყარებისას ჯო ბოიდმა და ბრაიან მორისონმა დასავლეთ ჰემპსტედში, სტუდიაში „Sound Techniques“ ჯგუფს ჩააწერინეს „Arnold Layne“ და ინსტრუმენტული კომპოზიციის „Interstellar Overdrive“ ვერსია. სასექსში გადაღებული იქნა „Arnold Layne“-ის პრომო-ფილმიც. მიუხედავად Polydor-ის მხრიდან დაინტერესებისა, გაფორმდა კონტრაქტი EMI-სთან. ჯგუფმა ავანსის სახით 5,000 ფუნტი მიიღო. საგულისხმოა, რომ ბოიდი ამ კონტრაქტის მონაწილე არ ყოფილა.
„Arnold Layne“ იქცა პინკ ფლოიდის (არტიკლი „The“ ამოვარდა მათი სახელწოდებიდან 1967 წელს) პირველ სინგლად, რომელიც გამოცემული იქნა 1967 წლის 11 მარტს. მასში ნახსენები იყო პიროვნება, რომელიც იპარავდა და იცმევდა ქალის ტანსაცმელს. ასეთი ისტორიის გამო, რამდენიმე რადიოსადგურმა იგი აკრძალა კიდეც. თუმცა, ცნობილია, რომ ბრიტანულ ჩარტში მან მაინც #20 ადგილი დაიკავა. ამ დროისათვის ჯგუფის ოთხივე წევრს მიტოვებული ჰქონდა სწავლა ან სამუშაო. Bedford-ის ძველი ფურგონი მათ Ford Transit-ით შეცვალეს, რომლითაც 1967 წელს ინგლისი მოიარეს და 200-ზე მეტი კონცერტი გამართეს (წინა წელთან შედარებით 10-ჯერ დიდი რაოდენობით). მათ შეუერთდა ტურ-მენეჯერი პიტერ უინ უილსონი, რომელთანაც ბარეტი მანამდე ერთ ბინაში ცხოვრობდა. უილსონმა განაახლა მათი განათების სისტემა და დაამატა იმ დროისათვის ნოვატორული ელემენტები – სარკეები, გაწელილი პრეზერვატივები, პოლარიზატორები – რითაც კონცერტებზე საინტერესო ვიზუალური ეფექტები იქმნებოდა. შემდეგი სინგლის სახით ჯგუფმა იმავე წლის 16 ივნისს See Emily Play გამოსცა.მისი საკონცერტო პრემიერა შედგა მანამდე, ლონდონში, იმავე წლის მაისში, დედოფალ ელისაბედის დარბაზში, სადაც ჯგუფმა ასევე გამოიყენა დარბაზში ხმის გამანაწილებელი უნიკალური სისტემა აზიმუთ კოორდინატორი. BBC-ს გადაცემაში Look of the Week შედგა მათი მნიშვნელოვანი სატელევიზიო გამოსვლა, სადაც ერუდირებულმა და მიმზიდველმა უოტერსმა და ბარეტმა უპასუხეს წამყვან ჰანს კელერის მკაცრ კითხვებს. ახალ სინგლს Arnold Layne-ზე უფრო მნიშვნელოვანი წარმატება ხვდა წილად. 2 კვირის შემდეგ იგი მოხვდა ჩარტის #17 ადგილზე. ის ასევე შესრულდა BBC-ს გადაცემაში Top Of The Pops – თუმცა, ამ გადაცემის ტრადიციების მიხედვით, ფონოგრამის თანხლებით. მიუხედავად ამისა, სინგლმა ჩარტში #5 პოზიციამდე აიწია და მოთხოვნამ სიმღერაზე იმატა. მაგრამ დაგეგმილი მესამე გამოსვლა გადაცემაში არ შედგა, ვინაიდან ბარეტმა თავად განაცხადა ამაზე უარი.
სწორედ იმ პერიოდში ჯგუფის სხვა წევრებმა სიდის ქცევაში უცნაურობები შენიშნეს.1967 წლისათვის იგი უკვე ლსდ-ს აქტიური მომხმარებელი იყო. ერთ-ერთ შოუზე მეისონმა შენიშნა, რომ სიდი იყო მიმდინარე მოვლენებს სრულიად მოწყვეტილი: „იყო თუ არა ეს მხოლოდ ნარკოტიკული გაბრუება ან უფრო ბუნებრივი, ნერვული აშლილობა, დღემდე არ ვიცი“.

1968 წელს ჯგუფმა იმუშავა რეჟისორ პიტერ საიკსის ფილმის კომიტეტი მუსიკაზე. იმავე წლის შობამდე გამოიცა Point Me At The Sky, რომელიც წინა ჩანაწერებზე უფრო მეტად პოპულარული არ ყოფილა და წლების მანძილზე რჩებოდა პინკ ფლოიდის ერთადერთ ოფიციალურ სინგლად. 1969 წელს ჩაიწერა მუსიკა ბარბეტ შროდერის ფილმისათვის მეტი. საუნდტრეკი, რომელიც პინკ ფლოიდმა გამოსცა, მნიშნვნელოვანი ჩანაწერი იყო – ალბომის A Saucerful of Secrets მასალასთან ერთად მათ საკონცერტო სიაში გამოჩნდა ახალი კომპოზიციებიც. 1969 წლის ივლისში დასრულდა მათი საკონცერტო ტურნე, უკანასკნელი კონცერტით სამეფო საფესტივალო დარბაზში. გილმორს ამ შოუზე ინციდენტი შეემთხვა – ელექტროშოკის გამო (რომელიც ძაბვის გამო მიიღო) მან მთელი სცენა გაიფრინა. საკონცერტო გამოსვლები ამ პერიოდში კონცეფტუალური შოუს, The Man and The Journey (ადამიანი და მოგზაურობა) სახით იქნა წარდგენილი , რასაც თან ახლდა მხატვარ პიტერ დოკლის პროექციები და ხმოვანი ეფექტების ნაწილი, მოგვიანებით გამოყენებული 1970 წლის კომპოზიციაში Alan’s Psychedelic Breakfast. რეჟისორ მიქელანჯელო ანტონიონის ფილმისათვის ზაბრისკი პოინტი საუნდტრეკის შექმნისას ჯგუფი გადაფრინდა რომში, სადაც ისვენებდა ფეშენებელურ სასტუმროში და წერდა მუსიკას. უოტერსის თქმით, რომ არა ანტონიონის წუწუნი და ცვლილებები, შეტანილი ამ ჩანაწერებში, სამუშაოს დასრულებას ერთ კვირაზე ნაკლები დრო დასჭირდებოდა. სინამდვილეში, ფილმში მოხვდა მათი მხოლოდ სამი კომპოზიცია. დანარჩენ მუსიკოსებს შორის იყვნენ Grateful Dead, The Youngbloods, პეტი პეიჯი და როლინგ სტოუნზი (მათი სიმღერა You’ve Got The Silver არ მოხვდა მუსიკალურ ალბომში ფილმის საუნდტრეკით). ერთ-ერთი კომპოზიცია, სახელწოდებით The Violent Sequence, მოგვიანებით იქცა სიმღერად Us and Them და შეტანილი იქნა პინკ ფლოიდის 1973 წლის ალბომში The Dark Side of the Moon. ამავე პერიოდში ჯგუფი მუშაობდა ანიმაციური ფილმის როლო საუნდტრეკზე, მაგრამ დაფინანსების პრობლემების გამო ფილმზე მუშაობა შეწყვეტილი იქნა. უოტერსმა გადადგა კიდევ ერთი ნაბიჯი კინოსამყაროში, რონ გისინის მონაწილეობით ფილმის სხეული მუსიკის შექმნით.
ჯგუფს გაყიდული აქვს ალბომების 200 მილიონზე მეტი ასლი.[261] მათ შორის, 74.5 მილიონი – აშშ-ში [262]. 1991 წლიდან გაიყიდა პინკ ფლოიდის 35.8 მილიონი დისკი.[263] გამოცემის Sunday Times მიერ გამოქვეყნებული 2009 წლის უმდიდრეს პიროვნებათა სიაში როჯერ უოტერსი 657-ე ადგილს იკავებდა (85 მილიონი ფუნტით), დევიდ გილმორი – 742-ს (79 მილიონი ფუნტით), ხოლო ნიკ მეისონი – 1077-ს (50 მილიონი ფუნტით).
მრავალი მუსიკოსი მოექცა ჯგუფის გავლენის ქვეშ. დევიდ ბოუისათვის სიდ ბარეტი ძირითად შთაგონებად იქცა. მოზარდობისას გიტარისტ ეჯის მიერ პირველი პედალი შეძენილი იქნა ალბომ Animals-ის პირველი ჰანგების მოსმენის შემდეგ. ჯგუფ მარილიონი გიტარისტ სტივ როზერის აღიარებით, Wish You Were Here მისთვის ძირითადი შთაგონების წყარო იყო. სხვა ჯგუფებს შორის, რომლებიც პინკ ფლოიდის გავლენის ქვეშ მოექცნენ, იყვნენ: Foo Fighters, Dream Theater, Porcupine Tree, მარს ვოლტა, Tool, Queensryche, Scissor Sisters, Rush, რედიოჰედი, Gorillaz, Nine Inch Nails, Primus და სმეშინგ პამპკინსი. ზოგიერთი მათგანის მიერ სხვადასხვა დროს შესრულებული იქნა ჯგუფის სიმღერების ქავერ ვერსიებიც.
პინკ ფლოიდი ნომინირებული და გამარჯვებული იქნა სხვადასხვა დაჯილდოებაზე.[268] ტექნიკურ ჯილდოებს შორის არის საუკეთესო ხმის ინჟინერი (The Wall, 1980), BAFTA-ს ჯილდო საუკეთესო ორიგინალური სიმღერისათვის (გადაეცა უოტერსს) და საუკეთესო ჟღერადობისათვის (გადაეცა ჯეიმზ გათრის, ედი ჯოზეფს, კლაივ ვინტერს, გრემ ჰარტსტოუნს და ნიკოლას ლე მესურიეს, ფილმისათვის პინკ ფლოიდი: კედელი (1982). 1995 წელს ჯგუფს გადაეცა გრემის ჯილდო საუკეთესო ინსტრუმენტული როკ-კომპოზიციისათვის (Marooned). 2008 წელს პინკ ფლოიდს გადაეცა პრესტიჟული ჯილდო Polar Music Prize, მათ მიერ თანამედროვე მუსიკაში შეტანილი წვლილისათვის. ეს ჯილდო როჯერ უოტერსმა და ნიკ მეისონმა მიიღეს შვედეთის მეფე კარლ XVI გუსტავისგან. 1996 წლის 17 იანვარს ჯგუფი შეყვანილი იქნა როკ-ენ-როლის დიდების დარბაზში, ხოლო 2005 წლის 16 ნოემბერს – გაერთიანებული სამეფოს მუსიკის დიდების დარბაზში.. 2010 წელს შედგა მათი შეყვანა ჰიტ აღლუმების დიდების დარბაზში.