უცნაურზე ბევრი რამ დაიწერა უცნაურ სანთებელებზე ზიპოებზე საინტერესო ისტორიებზე რომელიც სანთებელებს უკავშირედბა მაგრამ არავის არ დაუწერია ისტორია იმის შესახებ თუ როგორ შეიქმნა სანთებელა. უყვე რამოდენიმე ათასწლეულია ხალხი იყენებს ცეცხლს ყოველ ერს თავისი ხარხი ქონდა ცეცხლის დანთებისა მგრამ 19-ე საუკენში გაჩნდა სანთებელები რომლებმაც გაუადვილეს ცხოვრება მწეველებს და არამარტო…
ამ რამოდენიმე ასწალეულის განმავლობასი სანთებელამ შეცვალა თავისი ირსახე რკინის მოუქნელ კოლოფებიდან მინიატურულ ერთჯერად პლასტმასის ასანთებამდე.ყოველ საგანს თავისი ისტორია აქვს და ეს ისტორია ასანთებზეა:
ასანთის შემქნელი გერმანელი ქიმიკოსია სახელას იოგან ვოლფგანგი დებერეინერია:
1780-1849
წარმომავლობით იგი იყო გერმანელი ხოოლო დაიბადა ქალაქ ხოფში. იგი მოწადინებული მოსწავლე იყო მას უყვარდა სწავლა და უნდოდა გამხდარიყო მეაფთიაქეს თანაშემწე მაგრამ სანამ იგი თანაშემწე გახდებოდა მას სწავლა სტრასბურგში უნდა გაეგრძელებინა. უნივერსიტეტში ჩაბარებამდე მას უნდოდა გაეხსნა თავისი აფთიაქი მაგრამ თავის ქალაქში დაბრუნებისას მას ეს გეგმები ჩაუვარდა ფულის უკამრისობის გამო. ქალაქში დაბრუნებისას მან დაიწყო სტატიების წერა ქიმიაზე რომლებშიც ბევრი საინტერესო რამ ეწერა ქიმიკოსებისთვის და 1810 წელს იგი მიიპატიჟეს იენსის უნივერსიტეტში პროფესორის რანგით.
მარტივად რომ ვთქვათ იგი ერთ-ერთი დამაარსებელია ქიმიის იგი შეისწავლიდა მეტალების და ოქსიდების თვისებებს მიიღო ოქსიდის მღავა მაგრამ ჩემს აზრით მისი უდიდესი მიღწევა იყო შექმნა იმ ხელსაწყოსი რომელსაც ხელში ყოველდღე ვიღებთ ეს არის სანთებელა.
ეს ხელსაწყო მან 1823 წელს ააწყო და ძალინა მალე ამ ხელსაწყოს წარმოება მთელ გერმანიაში დაიწყეს საწარმოებმა. ამ სანთებელას გერმანიაში 1880 წლამდე უშვებდნენ.
მაგრამ ამ ხელსაწყოში მოქმედების პრინციპი კიდე შორი იყო ბენზინიანი და გაზიანი სანთებელებისაგან.
რადგანაც ზემოთ ხსენებული პრინციპით მომუშავე სანთებელები 20-ე საუკუნის დასაწყიში გამოჩნდა როცა პირველი ტიპის ბენზინის სანთებელებს ანთებდნენ მისგან ბენზინის სუნი მოდიოდა თანაც საკმაოდ არასაიმედო იყო.
ხშირად გადახურებისაგან ისინი ხელშივე ფეთქდებოდნენ მაგრამ აი გაჩნდა კომპანია რომელმაც გადაწყვიტა მწეველებისათვის უსაფრთხო გაეხადა შხამის მიღება ეს გახდა ყველასთვის ცნობილი კომოპანია ზიპო მან შექმნა უსაფრთხო სანთებლები რომლებიც არ ფეთქდებოდნენ გადახურებისას და იყვნენ იმ დოროისთვის ეკოონომიურები.
არსებობს სანთებლების 3 ტიპი
ჯიბის: პატარები და მოსახერხებლები ზედ გამოჭრილი მწეველებისთვის
მწარმოებელი:Henry W. Maybaum
სახელწოდება: Reliable Pocket Lamp
მატერიალი: სპილენძი, თითბერი
გამოშვების თარიღი: 1890
ქვეყანა: ა.შ.შ
ფასი: $100-250
მეორე ტიპი სამაგიდო სანთებლები: გიგანტური ზომის
დასახელება: Park Sherman
ტიპი: სამაგიდო ბენზინზე მომუშავე სანთებელა
მატერეალი: სპილენძი, თითბერი
გამოშვების თარიღი: 1930-е
ქვეყანა: ა.შ.შ
საშუალო ფასი: $20-50
და ყოველ მეორე ბინაში მდებარე სანთებელა გრძელი პირით
პირველი სანთებელა გრძელი პირით შეიქმნა 1906 წელს იმის შემდეგ რაც ბარონი კარლ ფონ აუერბაჰი გამოიგონა ფოროცინირებული მეტალის ნაერთი. ზუსტად ეგ მეტალი არის მთავარი იმისათვის რომ შეიქმნას კაჟი სანთებლებისთვის. ზუსტად 1906 წელს გრძელპირიანმა სანთებლებმა მიიღეს ის იარსახე რომელიც დღეს ჩვენ ვიცით.კაჟზე მომუშავე გრძელ პირიანი სანთებელა შეუცვლელი ფორმით მოვიდა ჩვენამდე მოქმედების პრინციპი შემდეგია: გალესილი გორგოლაჭი იწვევს ნაპერწკალს კაჟიდან ხოლო ნაპერწკალი კი ეკიდება ბენზინით გაჟღენთილ ფეტილს ან გაზს.
სანთებელების განვითარებას უბიძგა პირველმა მსოფლიო ომმა. ჯარისკაცები იყენებდნენ ჩვეულებრივ “სპიჩკებს” იმისათვის რომ გზა გაენათებინათ სიბნელეში “სპიჩკებით” გმაოწვეული ინტენსიური ნათებას როგორც წესი მოწინაამღდეგე ამჩნევდა და ეგრე ისინი იგებნენ მათ ადგილ მდებარეობას. გაჩნდა მოთხოვნილება სანთებლების რომლებიც არ იწვევდნენ დიდ ნათებას ანთებისას. ამ ფაქტორმა გამოიწვია მოთხოვნილება სანთებელებზე. ომის დასასრულისას სანთებელები იყო მასობრივი წარმოების პროდუქტი.
სანთებელებმა თავიანთი პოპულარობა დღესაც კი არ დაკარგეს მათ მხოლოდ იერსახე შეიცვალეს.მრავლაიქვეყანა უშვებს სანთებელებს ისინი განსხვავდებიან ხარისხით ან ფორმით, ტიპით ან შემცველობით ზოგში ინტეგრირებული ფანარია ზოგში არა ) მაგრამ რაც მთავარია ისინი ასრულებენ თავიანთ მთავარ ფუქციას.
მეორე ნაწილში დავდებ 19 საუკუნისა და 20-ე საუკუნის დასაწყისში გამოშვებული ასანთების კრებულს
P.s ჩემი მეორე ფოსტია )))
