გართობაუცნაური

არაბული სამზარეულოს თავისებურებები

image

არაბული სამზარეულო – ეს არის ფენომენი, რომელიც ვრცელდება მთელ “არაბეთის კონტინენტზე” და განპირობებულია საერთო რელიგიითა და კულტურით. ისლამი, როგორც ვიცით, კრძალავს მთელ რიგ პროდუქტებს (ღორის ხორცი, სისხლი, ალკოჰოლი), ის გავლენას ახდენს კვების რეჟიმზეც (საკვების მიღება განსაზღვრულ დროს მუსულმანებისათვის წმინდა რამადანის თვეში), ჭამისა და სტუმრების გამასპინძლების მანერაზე (წინასწარმეტყველმა დააწესა ხელით ჭამა) და მრავალი სხვა.

 

image

 

მაგრამ მიუხედავად ამისა, ყველა ქვეყანას აქვს თავისი განსაზღვრული ადათ-წესები და განსხვავებული სამზარეულო.
არც თუ ისე დიდი ხნის წინათ არაბი ბედუინების ძირითადი საკვები პროდუქტები იყო ფინიკი, პური, რძე (თხისა და აქლემის), ამ რძისაგან გაკეთებული იოგურტი და ნაღები, და აგრეთვე ბრინჯი. ხორცს გამოიყენებდნენ ძალზე იშვიათად, მხოლოდ განსაკუთრებული დღესასწაულების დროს(ქორწილი, ბავშვის დაბადებადა ა. შ).
ასეთ შემთხვევების დროს წვავდნენ მთლიან თხას ან ცხვარს სუნელებითა და ნუშით და სუფრაზე მიჰქონდათ ბრინჯთან ერთად.

 

image

 

ბოსტნეული მათ სამზარეულოში ფაქტიურად არ ფიგურირებდა.
სხვადასხვა არაბული ქვეყნების სამზარეულოს, მიუხედავად განსხვავებისა, გააჩნიათ ბევრი საერთოც. კერძოდ, ფართოდ გამოიყენება ცხვრის, თხის, ხბოს ხორცი, პარკოსნები, ხილი და ბოსტნეული-როგორც ახალი, ასევე გამხმარი. თევზისგან, კვერცხისაგან, მჟავე რძის პროდუქტებისაგან დამზადებულ კერძებს ცალკე ადგილი უჭირავს.
არაბული სამზარეულო წარმოუდგენელია სანელებლების გარეშე-ხახვი, ნიორი, დარიჩინი, წითელი და შავი პილპილი, სურნელოვანი ბალახები, ზეთისხილი აქ ფართოდ გამოიყენება.
უმეტეს შემთხევევბში გამოიყენებენ ზეითუნის ზეთს, მაგრამ ხორციანი კერძების მოსამზადებლად ცხიმს ძალზე იშვიათად ხმარობენ.
ხორცი იწვება 300 გრადუსამდე გახურებულ ფართო ტაფაზე, სიმხურვალისაგან ხორცზე წარმოიქმნება კანი, რომლის შიგნით ხორცი ნაზი და წვნიანი რჩება.

 

image

 

არაბები საკვებს ღებულობენ ორჯერ დღეში: დილით საუზმობენ საკმოდ მსუყედ და საღამოს უკვე ძალიან გვიან ვახშმობენ აგრეთვე მსუყე და ნოყიერი საჭმლით.
ყველაზე პოპულარული პირველი თავი კერძი ხშირ შემთვევაში არის ხორცის სუპი ლობიოთი, ბრინჯით, მწვანე ლობიოთი და ბარდით.

 

image

 

ბულიონის მოხარშვამდე ხორცს წვავენ ცხიმის გარეშე, შემდეგ ამატებენ ცივ წყალს და ხარშავენ მზადყოფნამდე, ხოლო ბოსტნეულს ამატებენ უკვე მზა გაწურულ ბულიონში.
მეორე თავი კერძი ესაა ხორცი ან ფრინველი- მოშუშული ან შემწვარი, ფლავი მრავალნაირი. ხორცის კერძებს ამატებენ ქიშმიშს, ლეღვს, ნუშს, სუნელებს, წიწაკას შავსა და წითელს. მაგალითად, იემენელებში განსაკუთრებით პოპულარულია შემწვარი ახალგაზრდა ცხვარი, ფარშირებული ბრინჯით, ქიშმიშით, ნუშით და სანელებლებით.

 

image

 

ერაყელების საყვარელი საჭმელია ბრინჯისა და ცხრის ხორცის ფლავი, რომელსაც დამატებული აქვს ქიშმიში, ლეღვი და ნუში.
სირიასა და ლიბანში ტრადიციულ კერძად ითვლება კუბბა-შემწვარი და მოხარშული ბურთულები ცხვრის, ხბოს, ფრინველის ხორცისაგან.

 

image

 

საუზმეულად გამოიყენება სხვადასხვა ახალი და დამწნილებული ბოსტნეული: ზეთისხილი, პომიდორი, წიწაკა და სხვა; აგრეთვე საზამთროს კაკლები, ფინიკი, თხილი და ნიგოზი.
მრავალ არაბულ ქვეყანაში გავრცელებული კერძია სიმინდის ფაფა, რომელიც სუფრაზე მიაქვთ რძის მჟავე პროდუქტებთან ერთად, ან წვრილად დაკეპილ ხორცთან ერთად.

 

image

 

ტკბილი კერძებიდან განსაკუთრებით ცნობილია ჰალვა და ცუკატები(სიროფში მოხარშული გამხმარი ხილი).

 

image

 

ყავა-ტრადიციული არაბული სასმელია, მისი მომზადების პროცესი წარმოადგენს საკმაოდ რთულ პროცედურას. საუდის არაბეთში, მაგალითად, ყავას ამზადებენ შემდეგნაირად:თავიდან ხალავენ მარცვლებს, გამუდმებით ურევენ ამ დროს ლითონის კოვზით, შემდეგ ყავას ხელით ნაყავენ როდინში. ყავის მოსახარშად გამოიყენებენ სპილენძის ან ლატუნის განსაკუთრებულ ჭურჭელს, რომელიც ჩაიდანს წააგაავს. ყავის მირთმევაც სტუმრებისათვის მთელ ცერემონიალს მოიცავს: მზა ყავას მიართმევენ სტუმრებს სპეციალური ფინჯნებით, ამასთანავე იცავენ უფროს-უმცროსობის წესს. პატივსაცემ სტუმარს ყავას სამჯერ მიართმევენ, ამის შემდეგ ის ვალდებულია უკვე თავაზიანად თქვას უარი.

 

image

 

ყავას, როგორც წესი, სვამენ შაქრის გარეშე. საუდის არაბეთში მასში ამატებენ მიხაკს და ილს, ერაყში-შაფრანს და ჯაოზის კაკალს, იემენში, სადაური ყავაც ყველაზე ცნობილი და პოპულარულია მთელ მსოფლიოში, ყავას კი არ სვამენ, არამედ მისი კანის ნახარშს. გემოთი ეს სასმელი წააგავს ყავაში შერეულ ჩაის. ნაყენს ხარშავენ თიხის ჭურჭელში და უმატებენ სანელებლებს.
ყველაზე ცნობილია სირია-ლიბანის სამზარეულო. ის ჩვენთანაც ფართოდაა გავრცელებული შაურმის სახით-ესაა ლავაშში გახვეული შამფურზე შემწვარი ხორცი. თუმცა ის, რაც ჩვენთან მზადდება და შაურმას ვეძახით, ხშირ შემთხვევებში ძალიან შორსაა ლიბანური ორიგინალისაგან. თუ გინდათ, ნამდვილი შაურმა გასინჯოთ, სირიას ან ლიბანს უნდა ესტუმროთ.

 

image

 

არაბეთში არსებობს ასეთი გამოთქმა:”ვისაც კუჭი სავსე აქვს, ის ყოველთვის კარგ ხასიათზეა.”ასე რომ, არაბები დიდ მნიშვნელობას ანიჭებენ გემრიელად ჭამას და სტუმრის პატივისცემაც არ ეშლებათ.

 

imageimageimageimageimageimageimage

წყარო : intermedia.ge

Back to top button